1.Раптоўны напад, уварванне на якую‑н. тэрыторыю і спусташэнне яе. Набег татарскай арды. □ І здаецца, што гэта не семінарысты спяваюць ля печкі ў вагоне, а гуляе запарожская сеч пасля буйнага набегу дзесьці ў стэпе ля вогнішчаў.Сяргейчык.//перан. Уварванне з карыслівымі мэтамі ў чужы сад, агарод і пад. [Бушыла:] — Я сам некалі ў свой час на сады і гароды набегі рабіў.Шамякін.
2.Раптоўны павеў ветру, прыліў вады і пад. Нібы шротам налітыя,.. [каласы] ад лёгкага набегу ветру прыпадаюць да самай зямлі, просячы сярпа...Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набе́гм.Éinfall m -s, -fälle; Überfall m (раптоўны);
разбо́йніцкі набе́г Ráubzug m -s, -züge
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гвалто́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які суправаджаецца гвалтам, прымусам. У Заходняй Беларусі буржуазны ўрад Польшчы праводзіў гвалтоўнае апалячванне насельніцтва.// Выкліканы гвалтам, прымусам. Гвалтоўная смерць.
2.Раптоўны, нечаканы. Гвалтоўны агонь мінамётаў, быццам лапай, пакрыў .. лес.Брыль.
3. Парывісты, бурны. Гвалтоўны вецер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абса́нс
(фр. absence = адсутнасць)
раптоўны кароткачасовы несвядомы стан, які ўзнікае пры некаторых формах эпілепсіі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
úrplötzlich
1.
a зусі́м нечака́ны, рапто́ўны
2.
adv ра́птам, зняна́цку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
cataclysmal, cataclysmic
[,kætəˈklɪzmɪk]
adj.
як катаклі́зм, ве́льмі гвалто́ўны й нечака́ны, рапто́ўны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
брадзо́т
(нарв. bratsot, ад brad = раптоўны + sott = хвароба)
інфекцыйная хвароба авечак, якая паражае іх унутраныя органы і прыводзіць да гібелі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
1. Ашаламляць, рабіць моцнае ўражанне, прыводзіць у замяшанне. Гэтак шаломіць чалавека раптоўны гром, маланка ў цёмнай ночы, зычны стук гарматы, што знянацку парушае цішу.Гартны.
2. П’яніць, адурманьваць. Піва шаломіць стомленыя галовы, робіцца трохі весялей.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́рны ’хвалісты, ветраны’; ’глыбокі, небяспечны’ (Нас.); ’вірысты’ (КТС). Сюды ж вірна ’неспакойна’ (Нас.), чэш.vírný ’хуткі, раптоўны’; ’вірлівы, вірысты’, славац.vírný (паэт.) ’вірлівы, вірысты’. Утворана ад вір1 і суф. ‑н‑ы (< ьnъ‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́зкі, -ая, -ае.
1. Які праяўляецца з вялікай сілай, вастрынёй.
Р. вецер.
Рэзкія болі.
2.Раптоўны і вельмі значны.
Рэзкае павышэнне паспяховасці навучэнцаў.
Рэзкае пахаладанне.
3. Занадта моцны.
Р. крык.
Р. пах.
Рэзкае святло.
4. Пазбаўлены мяккасці, плаўнасці, парывісты.
Рэзкія рухі.
5. Які вызначаецца выразнымі абрысамі, не расплыўчаты.
Рэзкія лініі.
Рэзкія рысы твару.
6. Прамы і жорсткі, востры.
Рэзкая крытыка.
Рэзкія словы.
Р. соус.
|| наз.рэ́зкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)