рэ́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Аднакр. да рэзаць (у 1, 2, 4, 6 знач.).

2. Моцна ўдарыць чым‑н. Антось на бягу рэзнуў прыкладам карабіна паручніка. Нікановіч.

3. Зрабіць што‑н. хутка, энергічна, з азартам. Толькі расцягнуў, думаў рэзнуць полечку, а Аўдоцця падышла да яго і паклала на гармонік руку. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэцэдэ́нт

(лац. praecedens, -ntis = папярэдні)

1) выпадак ці ўчынак, які адбыўся ў мінулым і служыць прыкладам ці апраўданнем такіх жа выпадкаў ці ўчынкаў у будучым;

2) рашэнне суда, якое прымаецца за ўзор пры рашэнні аналагічных выпадкаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

жа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм.

1. Моцна прыпякаць. Жарыць-скварыць сонца, Ліст не скалыхнецца, Горача бясконца, Рагамі пот льецца. Колас.

2. Рабіць што‑н. заўзята, з азартам. Жарыць польку. Жарыць у карты. Жарыць з гармат. □ Штык зламаў — крышы прыкладам, Збіў прыклад — жар кулаком. Колас. // Бурна, з сілай праяўляцца (пра з’явы прыроды). Дождж жарыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

instance

[ˈɪnstəns]

n.

1) пры́клад -у m.; вы́падак -ку m.

for instance — пры́кладам, напры́клад

in this instance — у гэ́тым вы́падку

2) патрабава́ньне n., про́сьба f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

example

[ɪgˈzæmpəl]

n.

1) пры́клад -у m.

for example — пры́кладам, напры́клад

2) узо́р -у m.

- make an example of someone

- set an example

- without example

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

АРБАЛЕ́Т

(франц. Arbalète),

старажытная ручная зброя ў выглядзе стальнога або драўлянага лука з драўляным ложам-прыкладам і механізмам для нацягвання цецівы. Пушчаныя з арбалета драўляныя стрэлы з жал. наканечнікамі ляцелі на адлегласць 300—400 крокаў і прабівалі рыцарскія латы. У краінах Еўропы вядомы з 11 ст. (ёсць звесткі, што ў Еўропу арбалет прынеслі крыжаносцы, якія запазычылі яго ў сарацынаў). На Русі наз. самастрэлам. На Беларусі выкарыстоўваўся ў 12—16 ст.

т. 1, с. 457

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

КУЧАРА́ВЫ Віктар Дзмітрыевіч

(14.5.1898, г. Чэрыкаў Магілёўскай вобл. — 12.2.1940),

Герой Сав. Саюза (1940). Удзельнік грамадз. вайны. Да 1939 на прафс. і сав. рабоце. У Чырв. Арміі з 1939, інструктар палітаддзела 8-й стралк. дывізіі, камісар батальёна, ст. палітрук. Удзельнік сав.-фінл. вайны 1939—40. 12.2.1940 вызначыўся ў баі за населены пункт Кіркі-Муалаа. Асабістым прыкладам падняў байцоў у атаку, што вырашыла паспяховы зыход аперацыі. Загінуў у гэтым баі.

т. 9, с. 65

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паказа́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Тыповы, характэрны, які дае падставу для якіх‑н. вывадаў. Вельмі паказальнай для ідэйна-творчых пошукаў Бядулі з’яўляецца яго работа над паэмай «Беларусь». Перкін.

2. Які арганізаваны для ўсеагульнага азнаямлення. Паказальны суд. □ У той жа вечар ваенна-палявы суд атрымаў загад рыхтаваць паказальны працэс. Мехаў.

3. Узорны, які служыць прыкладам для другіх. Паказальная гаспадарка. Паказальны ўрок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АКАМАДА́ЦЫЯ

(ад лац. accomodatio прыстасаванне),

розная ступень прыпадабнення суседніх зычных ці галосных; адзін з відаў камбінаторных змяненняў гукаў. Пры максімуме акамадацыі паміж імі ўзнікаюць т.зв. глайды (прамежкавыя напаўгалосныя гукі), якія з’яўляюцца рэалізацыяй агульных для зычных і галосных дыферэнцыяльных адзнак. Для стараж. моў ступень акамадацыі вызначаецца на аснове ўскосных паказчыкаў, для сучасных — інструментальна або з дапамогай аўдытара. Прыкладам акамадацыі можа служыць бел. цеканне і дзеканне.

Літ.:

Мартынов В.В. Славянская и индоевропейская аккомодация. Мн., 1968.

В.У.Мартынаў.

т. 1, с. 184

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паслужы́ць

1. denen vi;

паслужы́ць пры́кладам als Bispiel denen;

гэ́та паслужы́ла падста́вай (да чаго-н.) das war der Grund (für A);

2. (пэўны час) ine Zeit lang denen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)