бронецягні́к, ‑а, ж.

Тое, што і браня поезд. На пуцях стаяў мёртвы бронецягнік, палалі эшалоны з боепрыпасамі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васьмігадзі́нны, ‑ая, ‑ае.

Які працягваецца восем гадзін. Васьмігадзінны рабочы дзень. // Разм. Прызначаны на восем гадзін. Васьмігадзінны поезд, параход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ды́зельны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дызеля. Дызельнае паліва. // Які працуе з дапамогай дызеля. Дызельны трактар. Дызельны поезд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запазні́цца, -пазню́ся, -по́знішся, -по́зніцца; зак.

1. Прыбыць пазней, чым трэба, або наступіць са спазненнем.

Поезд запазніўся.

Вясна запазнілася.

2. Затрымаўшыся, прабыць дзе-н. да позняй пары.

З. на рабоце.

3. з чым, з інф. і без дап. Зацягнуць выкананне чаго-н., зрабіць што-н. пазней, чым трэба.

З. з сяўбой.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

платфо́рма, -ы, мн. -ы, -фо́рм, ж.

1. Памост, пляцоўка, у прыватнасці, на чыгуначных станцыях для пасадкі, пагрузкі.

Поезд адыходзіць ад трэцяй платформы.

2. Невялікая чыгуначная станцыя.

3. Таварны вагон з невысокімі бартамі без даху.

4. Палітычная праграма партыі, апазіцыі (кніжн.).

Выбарчая п. партыі.

|| прым. платфо́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. што. Хутка прабегчы міма чаго-н.

Каля нас праскочылі дзеці.

Поезд праскочыў паўстанак.

2. Пранікнуць, хутка прабрацца куды-н. праз якія-н. перашкоды (разм.).

П. у дзверы.

3. Лёгка прайсці, упасці праз якую-н. адтуліну

Манета праскочыла ў шчыліну.

|| незак. праска́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маршру́т, ‑а і ‑у, М ‑руце, м.

1. ‑у. Шлях руху (поезда, самалёта, войска і пад.), звычайна намечаны загадзя. [Сяляне:] — У вайсковых людзей дысцыпліна, яны не маглі збочыць з маршрута. Карпюк. Маршрут [турысцкага паходу] быў пракладзены па рэках Палесся, на месцы колішніх партызанскіх лагераў. Шыцік.

2. ‑а. Тое, што і маршрутны поезд (гл. поезд).

[Ням. Marschrute ад фр. marche — хадзьба і route — шлях, дарога.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

параві́к, ‑а, м.

1. Паравы кацёл, паравы рухавік. У млыне паравік пыхкае круглыя суткі. Шахавец.

2. Разм. уст. Паравоз або поезд з паравозам. Надвечар два паравікі былі гатовы да адыходу са станцыі. Чорны. На «паравіку», як усе тут звалі гарадскі поезд, шмат ужо набралася пасажыраў. Гурскі.

3. Разм. Паравы млын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сцэп ’вясельны поезд (картэж)’ (ТС). Са *счэп (ад *счапіць ’сашчапіць, злучыць’) шляхам прыпадабнення ч да с; параўн., аднак, сцэ́паць ’хватаць, браць’ (Нас.), што сведчыла б пра адлюстраванні старажытных звычаяў “умыкання” нявесты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дызель-...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: дызельны, з дызелем, напрыклад: дызель-матор, дызель-поезд, дызельэлектраход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)