Рэ́ваплакса’ (Янк. Мат.). Укр. ре́ва ’тс’, рус. рёва ’тс’. Да раўці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ру́мзаплакса’, ру́мзаць ’перарывіста і надакучліва плакаць’ (ТСБМ); ру́мзы ’вочы заплаканыя’, румзы распускаць ’плакаць беспрычынна’ (мсцісл., Юрч. Сін.), ру́мза, рю́мзаплакса’ (Бяльк.), ру́мало ’тс’ (ТС), ру́маць ’румзаць’ (ТС). Параўн. таксама рю́мать ’плакаць, хныкаць’ (Растарг.), укр. рю́мати ’няўцешна плакаць’. Гл. рум1; нарашчэнне ‑з‑ (‑с‑) характарызуе інтэнсіўнасць дзеяння.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зу́рзаць, зурзець, зурзіць ’бубніць, бурчаць’, зу́рза ’буркун, плакса’, зу́рзалаплакса’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. (?) дыял. zur‑zać ’пішчаць, капрызіць’ («з Літвы», Карловіч). З літ. zúrza ’буркун’, zur̃zti ’гусці’ гукапераймальнага паходжання (Фрэнкель, 1280, 1281). Сл. паўн.-зах., 2, 330; Лаўчутэ, Сл. балт., 66. Зурзала на бел. глебе з суф. ‑л‑а ад дзеяслова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Раўга́чплакса’ (Мат. Маг. 2; Сцяц.). Да раўці (гл.) з няяснай суфіксацыяй, магчыма, пад уплывам наступнага слова (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Слі́нзіць ‘плакаць’ (Сцяшк. Сл.). Да слініць ‘тс’ (гл. сліна) праз *слінзаплакса’ як рэўза ‘тс’ ад раўці ‘плакаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́ўґала, ро́ўґало, раўга́чплакса’ (Сцяц.), ро́ўгаць ’моцна плакаць’ (смарг., Сл. ПЗБ), якое Грынавяцкене супастаўляе з літ. raudóti ’тс’ (там жа, 4, 306). Можна згадзіцца з такім меркаваннем, дапускаючы мену літ. ‑d‑ > бел. ‑ґ‑ пад уздзеяннем раґі ’пацёкі на вокнах’. Лаўчутэ (Балтизмы, 129) у якасці балтыйскага адпаведніка падае літ. raudãliusплакса’, тлумачачы мену ‑d‑ > ‑g‑ у балт. мовах як заканамерную.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

wymoczek

м.

1. заал. інфузорыя (Infusoria);

2. пагард. размазня, румза, плакса

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ры́зік ’дзеяч’ (Янк. Мат.). Ад рызыкава́ць (гл.) з дапамогай суф. ‑ік як дры́жык ’палахлівец’, вы́цікплакса’ (Сцяцко, Афікс. наз., 41).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́мзаплакса’ (ТС), рэ́мзаць ’капрызіць, плакаць, румзаць’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., ТС), рэ́мза́ці ’надакучваць размовай’ (івац., Жыв. сл.). Суадносіцца з рэмжыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скліме́ць ‘плакаць, хныкаць’, скліма́плакса, піскуха’ (Юрч.). Няясна; магчыма да слім (гл.) з ‑к‑, як у склізкі/слізкі, з нетыповым семантычным развіццём.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)