Змага́цца ’адстойваць, спаборнічаць, імкнуцца перамагчы’. Укр. змагати́ся ’тс’, польск. zmagać się ’змагчы, імкнуцца перамагчы’, в.-луж. (ці сюды?) zmahać ’хвалявацца (аб вадзе), развявацца (аб флагу)’, н.-луж. zmognuś se ’мацавацца, акрыяць’, чэш. zmáhati ’перамагаць’, zmáhati se ’авалодваць (пра цялесныя і духоўныя станы)’, уст. ’напружвацца’, славац. zmáhať sa ’павялічвацца, умацоўвацца, набываць магчымасць’, славен. zmȃgati ’змагчы, дапамагаць’, zmȃgati se ’перамагаць, перамагацца’, серб.-харв. сма́гати, смо̀ћи ’змагчы, саўладаць, мець у дастатку’, балг. смо̀гвам, макед. смогне ’змагчы’. Ст.-рус. съмогати ’дапамагаць’ (XVI ст.). Прасл. sъmagati (sę) з коранем mag‑/mog‑, гл. магчы; прэфікс sъ дае значэнне ’змагчы’, а чаргаванне o/a пераводзіць дзеяслоў у незакончанае трыванне, выражае працягласць дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
únterkriegen
vt разм. перамага́ць, утаймо́ўваць
sich nicht ~ lássen* — не здава́цца, не паддава́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
разреша́ть несов.
1. (давать разрешение) дазваля́ць;
2. (находить правильный ответ) выраша́ць;
3. (рассеивать, преодолевать) выраша́ць, перамага́ць; см. разреши́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мацава́ць, моцова́ць, кобр. моцёва́ты ’трывала прымацоўваць’, ’трымацца’, ’узмацняць’, ’спрабаваць моц чаго-небудзь’, ’перамагаць’ (ТСБМ, Нас., Некр., Сл. ПЗБ, ТС, Ян., Нар. лекс.), мацавацца ’ўмацоўвацца, борацца, мерацца сілай’, ’адчуваць моц (у нагах)’ (Нас., Касп.; дзятл., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.). Запазычана са ст.-польск. mocować ’умацоўваць, зацвярджаць’. Гл. таксама моц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
торжествова́ть несов.
1. (праздновать) уст. святкава́ць;
торжествова́ть побе́ду святкава́ць перамо́гу;
2. (иметь успех, быть победителем над кем, над чем) перамага́ць (каго, што), браць верх (над кім, над чым), трыумфава́ць;
торжествова́ть над враго́м перамага́ць во́рага, браць верх над во́рагам;
3. (радоваться, ликовать) ра́давацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Здо́лець, здале́ць ’магчы, змагчы’. Параўн. до́ліць ’перамагаць’ (Нас.). Рус. пск. сдолять, сдолить ’перамагчы’, пск., цвяр., дан. здо́лить, смал., прыбалт. вздо́леть ’тс’, укр. здола́ти, здолі́ти ’перамагчы’, польск. zdoleć ’змагчы’, чэш. zdolati, zdoliti ’змагчы, перамагчы’, славац. zdolať ’тс’. Ст.-рус. съдолѣти ’перамагчы, умацавацца’ (XIV ст.). Прасл. (паўн.) sъ‑doliti, *sъdolěti — прэфіксальны адыменны дзеяслоў з коранем dol‑ (гл. дол) і значэнне ’змясціць унізе — паваліць’, адкуль перан. ’перамагчы’ (параўн. рус. одолеть, укр. подолати ’тс’) > ’змагчы’. Трубачоў, Эт. сл., 5, 62; Трубачоў, Дополн., 1, 525 (доли́ть ’перамагаць’, doliti). Іначай менш верагодна: ад доля праз значэнне ’дзяліць’ Бернекер, 1, 206–207; Фасмер, 1, 525; Слаўскі, 4, 63; Брукнер, 92; Голуб-Копечны, 104. Яшчэ іначай: да і.-е. кораня *dher‑ ’трымаць’, ’падтрымліваць’, Махэк₂, 123. Але Покарны (1, 252–253) не ўказвае фармацый на ‑l‑ з гэтым коранем; таму патрэбна дадатковая аргументацыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
surmount [səˈmaʊnt] v. fml
1. пераадо́льваць, перамага́ць;
surmount difficulties пераадо́льваць ця́жкасці
2. уве́нчваць, вы́сіцца;
peaks surmounted with snow вяршы́ні, пакры́тыя сне́гам;
The spire is surmounted by a weathervane. Шпіль заканчваецца флюгерам.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
overpower
[,oʊvərˈpaʊər]
v.
1) адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць (супраці́ўніка)
2) адо́льваць, апано́ўваць
The heat overpowered me — Гарачыня́ адо́лела мяне́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
overrule
[,oʊvərˈru:l]
v.
1) адкіда́ць (прапано́ву), адхіля́ць (про́сьбу), не прыма́ць пад ува́гу пярэ́чаньне
2) перамага́ць, бра́ць верх над чым
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
overwhelm [ˌəʊvəˈwelm] v.
1. апано́ўваць (пра пачуцці, эмоцыі);
He was overwhelmed by grief. Ён быў ахоплены горам.
2. адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць; разбіва́ць (ворага)
3. заліва́ць, затапля́ць; зава́льваць (таксама перан.);
overwhelm with requests закі́дваць про́сьбамі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)