*І́змарась, изморось ’шэрань, іней, намаразь’ (Яруш.). Відаць, са ст.-рус. *изморозь ці пад уплывам рус. и́зморозь, утворанага прэфіксальна-суфіксальным шляхам, як непагадзь, прысцень, узбалаць і г. д. (Сцяцко, Афікс. наз., 273–274). Шанскі (2, I, 35) бачыць у ім прэфіксальнае ўтварэнне ад морозь. Гл. мароз.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трэ́скацца, ‑аецца; незак.

Утвараць, даваць трэшчыну, расколвацца. У сухмень, калі доўга не было дажджу, зямля на .. [сцяжыне] трэскалася, а ў непагадзь размоклы ад вільгаці глей угінаўся пад нагамі, злёгку падрыгваў. Навуменка. Зіма асцярожна пакіне белую байкавую коўдру на жытнюю рунь — не вымярзай, жытцо, не трэскайся, зямля. Ермаловіч. / Пра скуру рук, губ і пад. Ад .. [сонца] гарэла галава і смылелі шчокі, трэскаліся сухія вусны і сох у роце язык. Пташнікаў. // Разрывацца, лопацца. Пупышкі ліпы трэскаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Плю́та 1 ’слата’, ’дождж са снегам’, ’непагадзь’, ’пляга’ (Сцяц.; Янк. БП; шчуч., дзятл., кобр., драг., Сл. ПЗБ; Сл. Брэс.; Скарбы), ’ні то дождж, ні то снег’ (слонім., Нар. лекс.); ’слота’ (лях., зэльв., слонім., ЛА, 2). Ст.-бел. плюта ’непагадзь’ (1619 г.) са ст.-польск. pluta ’тс’, гэтаксама Мацкевіч (Сл. ПЗБ, 4, 21) узводзіць сучасныя словы да польск. pluta, якое Брукнер (419) выводзіць (у якасці скарочанага) з pluskota, а Банькоўскі (2, 613) і Ластоўскі (Крывіч, 4, 1923) — з прасл. *pľuta < pluskać < *plʼuskati > бел. плюскаць/ (гл.) < і.-е. *pleu‑t‑a < *płeu‑ ’імжэць (пра дождж)’.

◎ Плю́та 2 ’шкодны, патайны, нядобразычлівы чалавек’ (Скарбы), плюпю ’дрэнны чалавек’ (маст., Сл. ПЗБ). Балтызм. Параўн. літ. pinotas ’бадзяга’.

◎ Плю́та 3, плютьла ’нястрыманы на язык — нясе лухту, гаворыць не да месца’ (міёр., З нар. сл.). Балтызм. Параўн. літ. plūota ’пляткар, паклёпнік’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Слакі́та, слокі́та ‘непагадзь, слота’ (івац., Нар. сл.). Відавочна, аднакарэннае з рус. сля́коть, асабліва параўн. рус. дыял. сляки́ша ‘слота’, ‑о‑, магчыма, пад уплывам слота (гл.). Мае паралелі ў серб.-харв. сле̏ка ‘марскі праліў’, польск. śląkwa ‘дажджлівае надвор’е, снег уперамешку з дажджом’, śląknąć ‘прамакаць’; слав. словы параўноўваюць з літ. sliñkti, slenkù ‘паўзці, выгінацца’, slankė ‘сыпучы пясок’, slinké, ‑éju ‘спаўзаць’ (гл. Фасмер, 3, 682).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rugged

[ˈrʌgɪd]

adj.

1) няро́ўны; нягла́дкі, шурпа́ты

rugged road — выбо́істая даро́га

2) мо́цны, здаро́вы; трыву́шчы

3) гру́бы, загрубе́лы

4) суво́ры

rugged times — цяжкі́я часы́

5) гру́бы, няве́тлівы

rugged manners — гру́быя мане́ры

6) непаго́дны, непаго́длівы

rugged weather — не́пагадзь f.

7) прані́зьлівы (пра гук)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

stress​1 [stres] n.

1. напру́жанне, ціск, стрэс;

in times of stress y ця́жкі час;

the stress of weаther не́пагадзь, бу́ра;

under the stress of poverty пад гнётам бе́днасці;

under the stress of fear пад уздзе́яннем стра́ху

2. значэ́нне;

lay stress on/upon smth. падкрэ́сліваць што-н.; надава́ць чаму́-н. вялі́кае значэ́нне

3. ling. на́ціск;

place/put stresses расстаўля́ць на́ціскі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

разгу́львацца, разгуля́цца

1. (пачаць гуляць лёгка і добра) sich éinspielen;

2. (разбесяліцца) lústig [múnter] wérden; in Stím mung kómmen*;

3. (пра дзяцей) in Spíeleifer geráten*;

4. разм. (аддацца разгулу, п’янству) prássen vt, zéchen vi;

5. (пра надвор’е) sich áufklären, sich áufheitern; tóben vi (пра непагадзь)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

гнілы́, ‑ая, ‑ое; ‑а.

1. Разбураны гніеннем; стары, збуцвелы, спарахнелы. Гнілое бервяно. Гнілы пень. Гнілыя яблыкі. □ Гнілая шалёўка не трымалася на цвіках і сыпалася ўніз спарахнелымі кавалкамі. Чорны. // Застаялы, затхлы (пра ваду, паветра і пад.). Гнілая вада. Гнілы пах. □ Ззаду застаўся доўгі і небяспечны шлях: пераправа праз гнілыя стаячыя рэкі, праз небяспечныя багны. Самуйлёнак. // перан. Хваравіты, слабы (пра чалавека). Хоць дзіцятка гніла, але бацьку міла. Прыказка.

2. Сыры, дажджлівы. Пагарэльцы спяшаліся закончыць будоўлю, пакуль надыдзе гнілая зімовая непагадзь. Самуйлёнак.

3. перан. Састарэлы, непрыгодны, нездаровы. Гнілая тэорыя. □ Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны. Купала. // у знач. наз. гніло́е, ‑ога, н. Аджытае, непрыгоднае. Мы скінеш з дарогі астаткі гнілога. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rough​2 [rʌf] adj.

1. няро́ўны; шурпа́ты;

rough hands шурпа́тыя ру́кі

2. прыблі́зны;

a rough estimate прыблі́зны каштары́с;

a rough idea прыблі́знае ўяўле́нне

3. няве́тлівы; бу́рны; разбушава́ны;

rough weather не́пагадзь;

a rough game гру́бая гульня́

4. неапрацава́ны;

rough leather нявы́рабленая ску́ра

5. чарнавы́;

a ro ugh draft эскі́з;

a rough copy чарнаві́к

6. ця́жкі, непрые́мны;

He had a rough time. Яму прыйшлося крута.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

weather​1 [ˈweðə] n. надво́р’е; паго́да;

fine weather до́брая паго́да;

foul/rough weather не́пагадзь;

If the weather breaks… Калі зменіцца надвор’е…;

flying weather лётная паго́да

♦

in all weathers BrE пры ўся́кім надво́р’і; ва ўсяля́кіх умо́вах;

be/feel/look under the we ather infml ке́пска сябе́ адчува́ць;

have the weather of smb. мець перава́гу пе́рад кім-н.;

make heavy weather ускладня́ць спра́ву; залі́шне напру́жвацца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)