Начні́к1 ’мыльнік, Saponaria officinalis L.’ (брэсц., Федар.), ’букашнік горны, Jasione montana L.’ (віц.; гродз., Кіс.), рус.ночни́к ’кветка начная прыгажуня’, серб.-харв.но̀ћник ’тс’. Ад начны́ ’які цвіце ноччу’, у выніку семантычнай кандэнсацыі складаных назваў з такім азначэннем.
Начні́к2 ’кажан’, рус.ночни́к ’тс’. Ад начны́, названы так за начны спосаб жыцця, параўн. тыпалагічна падобнае ўтварэнне балг.дыял.но́шно пи́ле ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смяртэ́льнік ‘начны матыль’ (Сцяшк. Сл.). Гл. смерць2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
но́ччу, прысл.
У начны час. Вылецелі з Масквы ноччу.Кулакоўскі.Ноччу ляпіў мокры снег, раскісалі дарогі, .. а ўвесь дзень імжэў не то дождж, не то снег.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szafka
ж. шафка;
szafka nocna — начны столік
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
уно́чы, прысл.
У начны час, ноччу. Нас паліла сонца ўдзень, Халадзіў уночы цень.Бядуля.Вітанне таму, хто ў суровыя годы Не ведаў спакою ні ўдзень, ані ўночы.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́шук, -у, мн. -і, -аў, м.
1.мн. Дзеянні таго, хто шукае, адшукванне каго-, чаго-н.
У пошуках прыстанішча.
2. часцей мн. Разведачныя работы па выяўленні чаго-н. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Но́чка ’назва птушкі’: Чо́рная птушка, лета́е вечером, розбура́е гнёзда (Куч.), ну́чка ’кажан’ (Сіг.), ню́чка ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.), сюды ж ну͡очка ’начны матыль’ (Ніва, 1979, 4 лістап.). Да ноч, параўн. славац.nocka ’начны матыль’, балг.нощно пиле ’кажан’ і пад. Параўн. начні́ца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nocturnal
[nɑ:kˈtɜ:rnəl]
adj.
начны́
a nocturnal bird (flower) — начна́я пту́шка (кве́тка)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вартаўні́к, ‑а, м.
Чалавек, які ахоўвае што‑н. Каля крамы мясцовага сельпо ходзіць начны вартаўнік, паглядае на вокны, што свецяцца ў познюю пару, ды прыслухоўваецца да мернага пастуквання паравіка.Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мана́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Рмн. ‑шак; ж.
1.Жан.да манах.
2.Начны матыль з чорнымі палосамі і плямамі на крылах і брушку, вусень якога з’яўляецца шкоднікам раслін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)