Капе́йка ’адна сотая рубля і манета гэтай вартасці’, капейкі ’дробныя разменныя манеты’, ’грашовыя сродкі’ (ТСБМ). З рус.копейка, якое з копейная деньга (XV ст.) — на манеце была выява князя на кані з дзідай у руцэ (съ копиемъ) < копьё (Фасмер, 2, 317; Шанскі, 2 (К), 303). Да кап’ё (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэме́дыум
(лац. remedium = сродак супраць чаго-н.)
дапушчальнае законам адхіленне фактычнай вагі і пробы манеты ад устаноўленай нормы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
таксафо́н
(ад гр. taksis = парадак + -фон)
тэлефон-аўтамат, які дзейнічае пасля апускання манеты пэўны час паводле вызначанай таксы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
clink glasses with smb. чо́кацца, піць за чыё-н. здаро́ўе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
gültig
a сапра́ўдны, зако́нны
~ sein — мець сі́лу, ужыва́цца, быць у абарачэ́нні (пра манеты)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ГРЫ́ВЕННІК,
1) манета Рас. дзяржавы, парытэтная 10 капейкам. Уведзены грашовай рэформай 1700—04 Пятра І, выраблялі рас. манетныя двары ў 1701—96 (з перапынкамі) з серабра, у 1725—27 медныя кліпы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕЗА́НТ, бізанцін (лац. besantius, bisantius, bysantius),
назва залатой манеты візантыйскіх імператараў, якая ў сярэднявеччы была пашырана ў Зах. Еўропе. Імітацыі безанта чаканілі пераважна ў дзяржавах, заснаваных крыжакамі. Быў асн. манетай у гандлі з Б. Усходам. Сярэдняя маса безанта 3,2 г.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
аро́л, арла́, мн. арлы́, арло́ў, м.
1. Драпежная, дужая птушка з загнутай дзюбай сямейства ястрабіных, якая звычайна жыве ў гарыстай мясцовасці або ў стэпе.
Стэпавы а.
Арлу з савою не па дарозе (прымаўка).
2.перан. Пра смелага, гордага чалавека.
Зірні на сваіх арлоў!
Якія слаўныя хлопцы!
◊
Арол ці рэшка? (разм.) — пытанне пры падкідванні манеты з мэтай вырашыць што-н. жэрабем.
|| прым.арлі́ны, -ая, -ае.
А. погляд (смелы, горды, праніклівы). А. нос (тонкі, кручкаваты нос).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сарако́ўка ’сорак гадоў’, старое ’манета вартасцю ў 20 капеек’, ’бутэлька гарэлкі ёмістасцю ў 1/40 частку вядра’, ’тое, што мае таўшчыню ў 40 міліметраў (сантыметраў)’ (ТСБМ), ’манета 20 капеек’, ’сорак снапоў збожжа’, ’тоўстая дошка’ (ТС). Да сорак, саракавы. Манета ў 20 капеек называецца так адносна гроша, меднай манеты ў 1/2 капейкі, якая выпускалася ў СССР у 1925–1928 гг. (БелСЭ, 4, 31).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АНТЫНО́Й
(лац. Antinous; каля 110, Віфінія — 130),
грэчаскі юнак, любімец рым. імператара Адрыяна. Патануў у Ніле (магчыма, прынёс сябе ў ахвяру), пасля чаго быў абагатвораны. На месцы гібелі Антыноя засн.г. Антынопаль, пабудаваны храм, у яго гонар створаны шматлікія статуі і гемы, выпушчаны манеты.