uneinnéhmbar, úneinnehmbar

a непрысту́пны (пра крэпасць)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

непрысту́пны, -ая, -ае.

1. Такі, да якога цяжка або немагчыма наблізіцца, якім цяжка авалодаць.

Непрыступныя скалы.

Непрыступная крэпасць.

2. Такі, да якога цяжка падступіцца; ганарысты.

Н. начальнік.

|| наз. непрысту́пнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паабво́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Абвесці чым‑н. усё, многае. Паабводжваць малюнкі рамкамі. Паабводжваць крэпасць равамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

twierdza

ж. крэпасць; цвердзь

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

непрысту́пнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і якасць непрыступнага. Старшыня-генерал рабіў уражанне поўнай непрыступнасці. Крэпасць нейкая — дый годзе. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асадзі́ць³, асаджу́, аса́дзіш, аса́дзіць; аса́джаны; зак.

1. што. Акружыць умацаваны пункт войскам.

А. крэпасць.

А. горад.

2. перан., каго-што. Прыстаць з просьбамі; абступіць, дамагаючыся чаго-н. (разм.).

|| незак. аса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

святы́ня, -і, мн. -ты́нь і -яў, ж.

1. Тое, што з’яўляецца асабліва дарагім, што ахоўваецца і шануецца (высок.).

Народныя святыні.

Брэсцкая крэпасць — наша с.

2. Прадмет або месца рэлігійнага пакланення.

Святыні ў ахвяру не прыносяцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

па́сці, паду́, падзе́ш, падзе́; падзём, падзяце́, паду́ць; паў, па́ла; падзі́; зак.

1. гл. падаць.

2. Загінуць, быць забітым (высок.).

П. ў бітве за Радзіму.

П. ахвярай чаго-н. (загінуць з-за чаго-н.).

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць пераможаным, скарыцца (пра крэпасць, уладу; высок.).

Крэпасць пала.

Стары лад паў.

4. перан. Маральна апусціцца, стаць нікчэмным.

Нізка п.

◊

Ні села ні пала (разм.) — нечакана, без прычыны.

Пасці духам — страціць надзею, занудзіцца.

|| наз. падзе́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

warownia

ж. крэпасць; цытадэль; цвердзь

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

цытадэ́ль, ‑і, ж.

1. Гарадская крэпасць. Камуністычная партыя і Савецкі ўрад, Радзіма-маці высока ацанілі стойкасць абаронцаў Брэсцкай цытадэлі, прысвоіўшы ёй ганаровае званне «Крэпасць-герой». «Помнікі». // Пра крэпасць наогул. Быў час, Калісьці ў суседзяў, ды і ў нас, Усюды будавалі цытадэлі. Корбан. На беразе Рыёна — спавітыя дзікім вінаградам руіны старажытнай турэцкай цытадэлі. Самуйлёнак.

2. перан. Цвярдыня, апора чаго‑н. Лес партызанам — надзейная зброя, Пушча — магутная іх цытадэль. Глебка.

3. перан. Астрог, турма. [Леановіч:] — У ваенны час за такую справу, якой мы хочам заняцца, пагражае цытадэль. Караткевіч.

[Ад іт. citadella — гарадок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)