1. Ад націскання зрабіць умяціну на чым‑н. Праціснуць каробку. □ Па снезе знаць ад іх чорныя кругі — вёдры праціснулі снег да зямлі.Пташнікаў.
2. Праштурхнуць, прасунуць у што‑н. вузкае, цеснае ці паміж чым‑н. Праціснуць руку ў шчыліну. □ Максім праціснуў праз краты твар і, махаючы рукою, назваў сваё прозвішча.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lattice
[ˈlætəs]1.
n.
1) се́тка f., кра́ты, кра́ткі pl., пераплёт -у m.
2) Chem. крышталі́чная рашо́тка
2.
v.t.
паста́віць се́тку, закры́ць се́ткай
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
агаро́джаж Umzäunung f -, -en; Éinfriedung f -, -en; Zaun m -(e)s, Zäune; Máuer f -, -n (мур); Gítter n -s, - (краты); Hécke f -, -n (жывая агароджа)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Арэ́далы, рэ́далі (Касп.), рэ́даль (міёр., Хр. дыял., 335) ’вялікі воз для сена’. З літ.rẽdelė ’драбіны на возе’ ці лат.redele(s) ’драбіны, скрыня на возе’, redeļi ’драбіны на возе, краты’, параўн. лат.redelnieki ’воз’ (Мюленбах-Эндзелін, 3, 501). Параўн. эст.redel ’драбіны (не толькі на возе), краты’. Лат. і літ. словы Эндзелін і Фрэнкель (712) лічаць запазычанымі з н.-ням.Reddel, якое Фрэнкель лічыць утвораным у выніку метатэзы з н.-ням.ledder ’драбіны’. Паводле Вігета (Sitzimgsber. d. gel. estn. Ges., 1927, 273), эстонскае слова належыць да фіна-угорскай лексікі і мае паралелі ў іншых фіна-угорскіх мовах; гэту думку Эндзелін прывёў у дадатках да свайго слоўніка, што падтрымлівае П. Арыета (вусна на канферэнцыі ў гонар 100‑годдзя Я. Эндзеліна, Рыга, люты, 1973). Параўн. у рускіх гаворках Эстоніі редель ’драбіны; прылада для сушкі сена’, пск.редели яслі’. Гл. Супрун, Балтийские яз., 39–40.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трохкра́тны ‘трохразовы, патроены’ (ТСБМ). Запазычана з рус.трёхкратный ‘тс’, што ўзыходзіць да ст.-слав.три краты ‘тры разы, тройчы’, параўн. ст.-бел.трикраты ‘тс’ (ГСБМ). Формы трыкро́тна ‘ўтрая’ (Ласт.), ст.-бел.трыкротный ‘трохразовы’, як і трыкроть ‘тройчы’, запазычаны з польск.trzykrotnie, trzykrotny, trzykroć, гл. Фасмер, 2, 368. Формы з трох- (гл.) з’яўляюцца наватворамі на фоне складаных слоў з тры‑ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рашо́ткажразм Gítter n -s, -;
пасадзі́ць за рашо́ткаукаго-нразмj-n hínter Schloss und Ríegel bríngen*, j-n hínter schwédische Gardínen bríngen; гл тскраты
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
панарыва́ць1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Нарваць 1 вялікую колькасць чаго‑н.
2. Парваць многа чаго‑н. Панарываць паперы.
панарыва́ць2, ‑ае; зак.
Нарваць 2, нагнаіцца — пра ўсё, многае.
панарыва́ць3, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Нарыць чаго‑н. у вялікай колькасці або ў многіх месцах. [Старое дрэва] ляжала ля самай дарогі, .. пазасыпалася жоўтым пяском, які невядома адкуль браўся тут, — мусіць, яго панарывалі краты, точачы норы.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трайны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які складаецца з трох аднародных або падобных частак, прадметаў. Трайныя краты. Трайны падбародак.// Які тры разы паўтараецца або адбываецца ў тры прыёмы. Трайны скачок. Трайны ўдар.// Які праяўляецца ў трох відах, які датычыцца трох бакоў чаго‑н.; траякі. Трапная сувязь.
2. Павялічаны ў тры разы. Прадавалі білеты за трайную цану.
•••
Трайное правіла — тое, што і складанае трайное правіла (гл. правіла).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)