камандзі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм. Жан. да камандзір.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
часць, -і, мн. -і, -е́й, ж.
1. Асобная самастойная вайсковая адзінка.
Камандзір танкавай часці.
Вайсковая ч.
2. Доля, пай, частка, якія належаць каму-н.
Трэцюю ч. зямлі бацька адпісаў малодшаму сыну.
3. Галіна якой-н. дзейнасці; спецыяльнасць (разм.).
Пайсці па фінансавай часці.
Гэта не па маёй часці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
распара́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які ўмее добра кіраваць, распараджацца чым‑н. Распарадлівы старшыня. Распарадлівы камандзір.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узво́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ўзвода 1, камандуе ўзводам. Узводны камандзір.
2. у знач. наз. узво́дны, ‑ага, м. Камандзір узвода 1. Яшчэ ротны аддаваў загад узводным, яшчэ вылучалі дазоры, а стомленыя салдаты, расклаўшы шынялі, клаліся на мураву. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аддзяле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. аддзяліцца, аддзяліць.
2. Тое, што і аддзел (у 1 знач.).
А. банка.
А. міліцыі.
3. Асобная самастойная ўстанова, арганізацыя і пад. ў сістэме чаго-н.
Паштовае а. сувязі.
4. Самастойная частка канцэрта, тэатральнага паказу.
Другое а. канцэрта.
5. Ніжэйшае вайсковае падраздзяленне, што ўваходзіць у склад узвода.
Камандзір аддзялення.
6. Асобная, адгароджаная частка памяшкання.
Першае а. склада.
7. Адна з частак, на якія падзелена што-н., прызначанае для захоўвання розных рэчаў, прадметаў.
Партфель мае два аддзяленні.
|| прым. аддзяле́нчы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.) і аддзялённы, -ая, -ае (да 5 знач.).
Аддзяленчыя штаты.
Аддзялённы камандзір.
Загад аддзялённага (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
commandant
[ˈkɑ:məndænt]
n.
1) нача́льнік -а m. (вае́ннай акадэ́міі або́ шко́лы), камандзі́р -а m.
2) камэнда́нт (крэ́пасьці)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
аддзялённы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да аддзялення (у 4 знач.). Аддзялённы камандзір.
2. у знач. наз. аддзялённы, ‑ага, м. Камандзір аддзялення. У арміі Бяссонаў доўга служыў і салдатам, і аддзялённым, і ўзводным, і ротным — усё ў пяхоце, у танкавую часць ён трапіў многа пазней. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капіта́н ’афіцэрскае званне’, ’асоба, якая мае гэта званне’, ’камандзір судна’, ’кіраўнік спартыўнай каманды’, ст.-бел. капитанъ (пач. XVII ст.). Запазычана са ст.-польск. kapitan (Булыка, Запаз., 138), якое з с.-дац. capitāneus ’галоўны’ < caput ’галава’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
юне́ц, юнца, м.
Разм. пагард. Пра нявопытнага юнака, падлетка. [Андрэй:] — Падыдзе камандзір аддзялення, юнец зялёны, з чарговага прызыву. Надзьме губы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аддзялённы воен.
1. прил. отделённый;
а. камандзі́р — отделённый команди́р;
2. в знач. сущ., разг. отделённый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)