андара́к, ‑а, м.
Саматканая паласатая або клятчастая спадніца. Доўгі бабчын андарак цягнуўся краем па падлозе. Мележ. Сіні андарак.. з белымі поперак палосамі блішчыць па-святочнаму. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дружа́ка, ‑і, м.
Абл. Блізкі друг, сябар. Базыль і Грышка — найлепшыя дружакі. Колас. Позна ўвечары Сілівей Зязюля прыйшоў начаваць да свайго старога дружакі Піліпа Канапелькі. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазы́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які зазывае, гучыць як заклік. Зазыўныя песні дзяўчат падганялі Ласніцкага. Зарэцкі. Вечаровую цішыню прарэзалі зазыўныя гукі трубы гарніста — сігнал на новы паход. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарала́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Абл. Утвараць шум пры дапамозе сукала і пад. Бабы датыкаюць апошнія кросны, набіліцы стукаюць — чутно на вуліцы, як таралакаюць сукалы. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лопаўка 1 ’каваль, шчаўкун — розныя віды жукоў з сям. Elateridae’ (Касп.). Да лопаць 1 (гл.).
Лопаўка 2 ’нераўнамерна адцягнутае ў час кляпання карабатае месца на лязе’касы’ (Мядзв., Жд. 1, Касп.; полац., Янк. 2; мін.-маладз., Шчарб.; докш., Янк. Мат.; полац., Нар. лекс.; рас., Шатал.). Утворана ад ⁺лопавы < ⁺лопа < літ. lãpas ’ліст’ (паводле падабенства). Параўн. лапату́ха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́днік, ‑а, м.
Рабочы, які займаецца вырабам або рамонтам медных рэчаў. Майстроў на гэтай цукроўні было пяць, усе беларусы: майстра-механік, каваль, слесар, меднік і сталяр. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кало́днік, ‑а, м.
Арыштант, закаваны ў калодкі (у 3 знач.). Падымаючы густы пыл, пад летняй спякотаю, ішлі парамі ў шэрых адзежах, закаваныя па руках і нагах, калоднікі. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кругаві́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Уст. Тое, што і гарызонт. Рэйкі, нядаўна пракладзеныя, працягнуліся, як дзве струны на магутнай скрыпцы — пабеглі яны за сіні і далёкі кругавід. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крутапле́чы, ‑ая, ‑ае.
З крутымі плячамі. Крутаплечы, з пудовымі кулакамі, каваль Кастусь Махнач з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бароны, перацягваў колы, акоўваў перадкі. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уло́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм.
1. Папасці ў непрыемнае становішча, бяду.
2. Закахацца ў каго‑н. — Ого, — не сцярпеў Цімка, — ці не ўлопаўся ты ў каго? Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)