Павярхоўнае асвятленне чаго‑н.; схематычнасць, неканкрэтнасць. Я рад, што заціхнуў агульшчыны гром: Час наш канкрэтны і хуткі.Панчанка.Асабліва лёгка тут [у публіцыстычных вершах] збіцца на агульшчыну і рыторыку.Бугаёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.(1і2ас.мн.неўжыв.). Збіцца, з’ехаць з месца ад удару, рэзкіх рухаў — пра ўсё, многае. Шапкі пазбіваліся на бок.
2.(1і2ас.мн.неўжыв.). Стаць нягодным, знасіцца — пра ўсё, многае. Падковы пазбіваліся. □ У маленькага Васілька паабдзіраліся насы ў чаравічках і пазбіваліся абцасы.Броўка.За вясну раскаваліся коні і пазбіваліся шыны на колах.Чыгрынаў.
3. Сабрацца разам — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Пазбіваліся дзеці ў гурт. □ Хаты пасёлка, якія ў цэнтры, пазбіваліся ў кучу,.. на ўскраіне паступова адсоўваюцца адна ад адной.Сіпакоў.
4.Збіцца, адхіліцца ад правільнага напрамку — пра ўсіх, многіх. Пазбіваліся людзі з дарогі.
5.(1і2ас.мн.неўжыв.). Збіцца, зваліцца — пра ўсё, многае. Кудзеля ад старасці пазбівалася ў лямец.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскудла́ціцца, ‑лачуся, ‑лацішся, ‑лаціцца; зак.
Разм. Растрапацца, збіцца ў кудлы (пра валасы, прычоску). Косы [Верыны] раскудлаціліся, на пачырванелым носе павісла слязінка.Карпаў.Чорныя валасы раскудлаціліся, рукі павіслі, як нежывыя.Няхай.// Растрапаць, раскідаць сваю прычоску, валасы. Дзяўчынка раскудлацілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.
1. Падацца ўбок, адвярнуцца.
Адхілілася кабета і выцерла заплаканыя вочы.
2. Адысці ад прамога маршруту, збіцца.
А. ўбок і заблудзіцца.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адгарнуцца, адсланіцца.
Заслона адхілілася.
4.перан. Перакінуць увагу на што-н. іншае.
Важна, каб не а. ад галоўнага.
|| незак.адхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз.адхіле́нне, -я, н.
А. ад нормы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Склю́піцца ‘сагнуцца’ (мядз., Нар. словатв.). Запазычанне з польск.sklupić się ‘збіцца ў камяк; згусціцца; сагнуцца, скурчыцца’ < klupić się. Апошняе роднаснае літ.klaũpti, klaupiù ‘спатыкацца, падаць на калені’, klùpti, klumpù ‘спатыкацца, падаць’, лат.klàupat ‘спатыкацца’ і г. д. Падрабязна гл. Слаўскі, 2, 242 і наст. Параўн. таксама клыпаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
féhlgehen
*аддз.vi(s)
1) збі́цца з даро́гі
2) памыля́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
спе́рціся, сапрацца; пр. спёрся, сперлася; зак.
Разм.Збіцца, стоўпіцца ў адным месцы. Сперціся ў адным пакоі.//перан. Сабрацца, накапіцца. Ніхто нікога не слухаў, а ўсе крычалі, крычалі, каб аслабаніць ад нечага грудзі, што вось сперлася, просіцца на волю.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заблудзіць, заблудзіцца; зблудзіць, зблудзіцца (разм.) □ збіцца з дарогі, збіцца з тропу
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)