успу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. успух, ‑а; зак.

Павялічыцца ў аб’ёме, апухнуць. Шчака ўспухла. Ногі ўспухлі. □ Дыхаць цяжка, грудзі ўспухлі, Точыць смага, прага піць. А. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спірагра́ма

(ад лац. spirare = дыхаць, выдыхаць + -грама)

графічны адбітак рухаў лёгкіх у працэсе работы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

спіраме́трыя

(ад лац. spirare = дыхаць, выдыхаць + -метрыя)

вымярэнне жыццёвай ёмістасці лёгкіх пры дапамозе спірометра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ла́дан, -ну м. ла́дан;

◊ ды́хаць на л. — дыша́ть на ла́дан;

бая́цца як чорт ла́дану — боя́ться как чёрт ла́дана

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

начадзі́ць, ‑чаджу, ‑чадзіш, ‑чадзіць; зак.

Напусціць чаду, куродыму. Некаторыя, варачы страву, да таго начадзілі, што не было чым дыхаць. Гурскі. Бяроста затрашчала, скруцілася, начадзіла пахучым дымам. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

макрапо́ды, ‑аў; адз. макрапод, ‑а, М ‑дзе, м.

Рыбы падатрада лабірынтавых з асобым дыхальным органам — лабірынтам, які дазваляе ім дыхаць не толькі ў вадзе, але і кіслародам паветра.

[Ад грэч. makrós — вялікі і pus (podos) — нага.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пы́хаць (пы́хаті) ’пырскаць, апырскваць’ (беласт., Сл. ПЗБ), ’часта, моцна дыхаць’ (Нас., Гарэц.), ’бухаць (пра агонь, полымя), абдаваць гарачынёй’ (Нас., ТСБМ), ’выяўляць моцнае пачуццё, гневацца’ (Нас., ТСБМ), пы́хнуць ’хутка знікнуць; пачырванець’ (Бяльк.), ’хутка узняцца’ (Ян.), пы́хнуті ’ўдарыць’ (беласт., Сл. ПЗБ), пых — выклічнік, імітуючы раптоўнае узгаранне, пачырваненне (Нас., мсцісл., Нар. лекс.), сюды ж пы́хаўка ’морда, мыса’ (ушац., Нар. лекс.), укр. пиха́ти ’пыхцець’, рус. пыха́ть, пы́хать ’гарэць, палаць; курыць’, н.-луж. pychaś ’цяжка дыхаць’, славен. píhati ’дуць, раздуваць агонь’, харв. чак. pȉhȁt ’цяжка дыхаць, сапці’, балг. пи́хам ’цяжка дыхаць’, ст.-слав. пыхати ’тс’. Прасл. *pyxati ’дуць, дыхаць’, ітэратыў да *pъxati, параўн. балг. пъ́хам ’храпець’ (гл. пхаць, піхаць), Бязлай, 3, 34; БЕР, 5, 268; чаргуецца з *puxati (гл. пухаць). Гл. таксама Фасмер, 3, 421; Шустар-Шэўц, 2, 1196–1197; Чарных, 2, 88 (рэканструюе старое значэнне ’надувацца; адчувацца’); Глухак, 511 (узводзіць да і.-е. *pū‑s‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спірагра́фія

(ад лац. spirare = дыхаць, выдыхаць + -графія)

запіс работы лёгкіх пры дапамозе спірографа (гл. таксама пнеўмаграфія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

здаві́ць, злаўлю, здавіш, здавіць; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і здушыць. Адчуў Ігнась зноў.. боль у грудзях, а пасля цяжэй стала дыхаць, як бы хто здавіў яму горла. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

respirator

[ˈrespɪreɪtər]

n.

рэсьпіра́тар -а m. (для дапамо́гі ды́хаць або́ для ахо́вы ад га́зу, пы́лу)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)