адсю́ль, прысл.

1. З гэтага або ад гэтага месца.

А. да горада далёка.

2. З гэтай мясцовасці.

Ён недзе а., з-пад Мінска.

3. перан. Са сказанага перад гэтым; у выніку гэтага.

А. зрабі вывад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́рпа, ‑ы, ж.

Ластаногая млекакормячая жывёліна сямейства цюленяў. Адзін чалавек жыў ад нашага горада далёка-далёка, на поўначы. Лавіў там рыбу, паляваў на нерпаў. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глуш, -ы́, ж.

1. Густа парослы ўчастак лесу.

Лясная г.

2. Аддаленае ад паселішчаў месца; захалусце.

Жыву ў глушы, далёка ад горада.

У такую г. аўтобусы не даходзяць.

3. Позняя, глухая пара.

У такую г. людзі адпачываюць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сумава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; незак.

1. Знаходзіцца ў стане суму.

Недзе далёка сумуе гаротная матка.

2. па кім-чым. Адчуваць душэўны неспакой; журыцца, тужыць.

С. па сыне.

С. па рабоце.

Летам у вёсцы с. няма калі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дзі́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, дзід, ж.

1. Старадаўняя колючая зброя ў выглядзе доўгага дрэўка з вострым металічным наканечнікам; піка.

2. перан. Пра што-н. высокае, вастраверхае.

Далёка за полем узвышалася ў неба чорная дзіда касцёла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

◎ По́ўздаль ’уздоўж і побач, паралельна’ (Др.-Падб.). Ад далёка (гл.) з дапамогай прыставак по- і ўз‑ на ўзор прыслоўя наўздалёк.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пазалята́ць, 1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв., -а́е, -а́юць; зак.

1. Заляцець, апынуцца дзе-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Птушкі пазаляталі далёка.

2. Уляцець куды-н. — пра ўсіх, многіх ці ўсё, многае.

Галубы пазаляталі ў двор.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жах¹, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Моцны страх да знямення.

Многіх ахапіў ж.

2. звычайна чаго. Трагічная з’ява, здарэнне, бязвыхаднасць.

Жахі вайны.

3. у знач. прысл. Вельмі, незвычайна.

Ж. як далёка.

4. у знач. вык. Жахліва, страшна.

Проста ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

way​2 [weɪ] adv. infml

1. далёка;

way ahead далёка напе́радзе

♦

way back даўно́;

I first met him way back in the fifties. Упершыню я сустрэўся з ім даўно ў пяцідзясятых;

friends from way back да́ўнія сябры́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Сы́здалі ’здалёк, здалёку’, сы́здаль ’у далечыні, далёка’ (Ласт.). Утворана першапачаткова шляхам зліцця ў адно слова спалучэння ⁺съ издали, параўн. рус. и́здали ’здалёку’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)