keynote

[ˈki:noʊt]

n.

1) гало́ўны тон а́мы)

2) гало́ўная ду́мка, ідэ́я; вяду́чы пры́нцып

keynote speech — асно́ўная прамо́ва (на канфэрэ́нцыі, зье́зьдзе)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

dominant

[ˈdɑ:mɪnənt]

1.

adj.

1) даміну́ючы, найбо́льш уплыво́вы, пану́ючы; гало́ўны, вяду́чы

2) які́ ўзвыша́ецца над акалі́чнаю мясцо́васьцю

2.

n. Mus.

даміна́нта f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

генера́льны

(польск. generalny, ад лац. generalis = агульны, галоўны)

1) галоўны, асноўны, вядучы (напр. г. план, г. сакратар);

2) усеагульны, грунтоўны (напр. г-ая ўборка);

г-ая рэпетыцыя — апошняя рэпетыцыя перад спектаклем, канцэртам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГЕ́ЛЕРТ (Gellert) Эндрэ

(1.10.1914, Будапешт — 1.3.1960),

венгерскі рэжысёр. Нар. арт. Венгрыі (1954). Праф. (1946) Тэатр, ін-та. Скончыў Тэатр. акадэмію (1935). У 1945—60 вядучы рэжысёр Нац. т-ра. Заснавальнік венг. рэаліст. школы рэжысуры, паслядоўнік К.С.Станіслаўскага. Сярод пастановак: «Панскае баляванне» Ж.Морыца (1948), «Трагедыя чалавека» І.Мадача (1955), «Рэвізор» М.Гогаля (1951), «Дзядзька Ваня» А.Чэхава (1952). Прэміі імя Л.Кошута 1950, 1953.

т. 5, с. 139

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

host1 [həʊst] n.

1. гаспада́р;

a host country краі́на, яка́я прыма́е гасце́й;

play host to smb. прыма́ць гасце́й

2. вяду́чы, канферансье́ (на радыё, тэлебачанні)

3. comput. гало́ўны камп’ю́тар, цэнтра́льны працэ́сар

4. (of) мно́ства, про́цьма, бе́зліч;

a host of children ку́ча дзяце́й

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

лейтматы́ў

(ням. Leitmotiv =. вядучы матыў)

1) музычная тэма, кароткі музычны зварот, які звязваецца з пэўнай ідэяй і шматразова паўтараецца ў творы адпаведна развіццю сюжэта;

2) перан. асноўная думка, якая неаднаразова паўтараецца і падкрэсліваецца (напр. л. рамана).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

генера́льны

(лац. generalis = агульны, галоўны)

1) галоўны, асноўны, вядучы (напр. г. план);

2) усеагульны, грунтоўны (напр. г-ая ўборка);

3) які ўзначальвае якую-н. галіну, сістэму ўстаноў, арганізацый (напр. г. дырэктар).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

фла́гман, ‑а, м.

1. Камандуючы буйным злучэннем ваенных караблёў (атрадам, эскадрай, дывізіяй).

2. Вядучы карабель ці самалёт у калоне суднаў (самалётаў), на борце якога знаходзіцца камандуючы; самы лепшы або самы буйны карабель (самалёт) якога‑н. флоту, флатыліі.

3. перан. Пра што‑н. самае буйное, галоўнае сярод падобных. Флагман беларускай тэкстыльнай прамысловасці, які ўзвялічыў у нашай краіне і за яе межамі славу беларускага лёну, — так выглядае Аршанскі льнокамбінат у рэспубліканскім аспекце. Палтаран.

4. Персанальнае воінскае званне асоб вышэйшага начальніцкага саставу ў Ваенна-марскім флоце СССР у перыяд 1935–1940 гг.

[Гал. vlagman.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЛАБО́ІДНАЯ ПЕРАДА́ЧА,

від чарвячнай перадачы, у якой вядучы элемент — чарвяк мае ўвагнутую (глабоідную) форму. Ад перадачы з цыліндрычным чарвяком адрозніваецца адначасовым зачапленнем большай колькасці віткоў чарвяка з зубамі вядзёнага кола. Здольная перадаваць большыя намаганні, чым звычайная чарвячная перадача, мае большы ккдз (з-за лепшых умоў змазкі). Выкарыстоўваецца звычайна пры вял. нагрузках, а таксама пры неабходнасці стварэння кампактнага і лёгкага абсталявання (у транспартных і горных машынах, самалётах і інш.).

т. 5, с. 280

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДАКЛЯРО́ВІЧ

(таксама Дыклер, імя невяд.; 1746?, г. Слуцк Мінскай вобл. — ?),

танцоўшчык. З мяшчан. З 1756 вучыўся ў мясц. балетнай школе кн. Г.Ф.Радзівіла (педагогі А.Пуціні і Л.М.Дзюпрэ) і танцаваў у яго прыдворным т-ры ў Слуцку (дэбютаваў у 1758 у «Балеце на тры пары», лібрэта і паст. Пуціні), а таксама ў Белым (Бяла-Падляска, Польшча), гастраліраваў у Нясвіжы. З 1760 вядучы танцоўшчык балетнай трупы Нясвіжскага т-ра М.К.Радзівіла Рыбанькі.

Г.І.Барышаў.

т. 6, с. 13

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)