constituent

[kənˈstɪtʃuənt]

1.

adj.

1) які́ зьяўля́ецца ча́сткай цэ́лага; складо́вы

2) вы́барчы; які́ прызнача́е

3) устано́ўчы; правамо́цны

a constituent assembly — устано́ўчы сход

2.

n.

1) кампанэ́нт -а m.

2) вы́барца -ы, вы́барнік -а m., вы́барніца f.; даве́рнік -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бюлетэ́нь

(фр. bulletin, ал іт. bulletino = запіска, лісток)

1) кароткае паведамленне ў друку аб якой-н. важнай грамадскай падзеі (напр. б. з’езда);

2) перыядычнае выданне якой-н. установы (напр. Б. ВАКа);

3) лісток для галасавання (напр. выбарчы б.);

4) лісток часовай непрацаздольнасці па хваробе (напр. быць на бюлетэні).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

lokal, ~u

м.

1. памяшканне; кватэра;

lokal mieszkalny — кватэра;

lokal wyborczy — выбарчы ўчастак;

lokal biurowy — кантора; офіс;

2. рэстаран; кабарэ;

nocny lokal — начны рэстаран; начны клуб

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

уча́стак, -тка м., в разн. знач. уча́сток;

зяме́льны ўча́стак — земе́льный уча́сток;

пашко́джаны ўча́стак (ску́ры) — поражённый уча́сток (ко́жи);

у. заражэ́ння — воен. уча́сток зараже́ния;

ва́жны ўча́стак рабо́ты — ва́жный уча́сток рабо́ты;

вы́барчы ўча́стак — избира́тельный уча́сток;

урачэ́бны ўча́стак — враче́бный уча́сток;

у. абаро́ны палка́ — воен. уча́сток оборо́ны полка́;

паліцэ́йскі ўча́стак — уст. полице́йский уча́сток

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

«ЗМАГА́ННЕ», Беларуская дэпутацкая фракцыя «Змаганне» за інтарэсы сялян і рабочых,

легальная рэв.-дэмакр. і нац.-вызв. арг-цыя працоўных Зах. Беларусі ў снеж. 1927—30. Створана як выбарчы рабоча-сялянскі к-т «З.» па падрыхтоўцы да выбараў у сейм. У выніку выбараў (4.3.1928) ад працоўных Зах. Беларусі ў сейм прайшлі 5 бел. дэпутатаў: І.Дварчанін, Я.Гаўрылік, Ф.Валынец, І.Грэцкі, А.Стагановіч (з лют. 1929 П.Крынчык). Яны стварылі ў сейме бел. рабоча-сялянскі пасольскі клуб «З.». Аб’яднаўшы шматлікі актыў, што вырас у Беларускай сялянска-работніцкай грамадзе, і стварыўшы вясной 1929 амаль ва ўсіх паветах мясц. сакратарыяты, «З.» стала ўплывовай паліт. арг-цыяй працоўных Зах. Беларусі, змагалася за тыя ж патрабаванні, што і яе папярэдніца — Грамада. 30.8.1930 польскія ўлады арыштавалі дэпутатаў сейма і кіраўнікоў «З.» і неўзабаве ліквідавалі ўсе 50 мясц. сакратарыятаў. Суд, які адбыўся над кіраўнікамі і актывістамі «З.» (1931 у Вільні), прыгаварыў Дварчаніна, Гаўрыліка, Валынца і Крынчыка да 8 гадоў турмы кожнага.

І.П.Хаўратовіч.

т. 7, с. 93

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ме́цца ​1, маюся, маешся, маецца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць у наяўнасці; знаходзіцца; існаваць. Уласна кажучы, рашэнне магло быць і было толькі адно: ісці, не губляючы ні адной хвіліны дарэмна, ісці, пакуль маецца непарушны запас харчоў. Шамякін. [Аксіння:] — Ды мы, сынок, не былі б у крыўдзе, каб у цябе і сакрэты якія меліся... Лынькоў.

2. Адчуваць сябе. — Як маешся? — разглядаючы вільготнымі вачыма сябра .., спытаўся .. [Цімка]. Карпаў. Раніцой, перад пачаткам урокаў, Клава заглянула ў школьны сад: як там маюцца яе бярозкі? Якімовіч.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з інф. Аб тым, што павінна быць. Меўся распачацца справаздачна-выбарчы сход прафсаюзнай арганізацыі. Карпюк. // Мець намер, збірацца зрабіць што‑н. Кафедра мелася рэкамендаваць кандыдатаў у аспірантуру. Шахавец. З дому Косця меўся ехаць крадком, але перад бацькам нібы прагаварыўся. Адамчык.

•••

Мецца на ўвазе — меркавацца, падразумявацца.

ме́цца ​2, нескл., н.

Разм. Тое, што і мецца-сапрана.

[Іт. mezzo — сярэдні.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шар, ‑а; мн. шары, ‑оў; м.

1. У матэматыцы — геаметрычнае цела, якое ўтворана вярчэннем круга вакол свайго дыяметра. Паверхня шара. Плошча шара. Радыус шара.

2. Прадмет, які мае такую форму. Більярдны шар. □ Каляровыя шары Пралятаюць угары, Як за птахам птах у вырай. А. Александровіч.

3. Уст. Прадмет такой формы для галасавання, а таксама сам голас за або супраць. Пытанне аб дапушчэнні Скарыны да экзаменаў было вырашана, па прапанове Мусаці, балатыроўкай шарамі. Алексютовіч. Вежа ўзяў шар першы. Памарудзіў і, схіліўшы сівую галаву, апусціў яго ў белую палову урны. Караткевіч.

•••

Зямны шар — планета Зямля.

Паветраны шар — а) сферычны аэрастат; б) дзіцячая цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам, лягчэйшым за паветра.

Чорны шар — выбарчы шар, які азначае: «супраць абрання».

Пробны шар — а) (уст.) шар, які выпускаецца для выпрабавання ўмоў палёту; б) пра які‑н. учынак, прыём, пры дапамозе якога імкнуцца высветліць што‑н.

Хоць шаром пакаці гл. пакаціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

vote​1 [vəʊt] n.

1. (for, against) го́лас, пра́ва го́ласу;

cast one’s vote галасава́ць

2. галасава́нне; балаціро́ўка;

an open vote адкры́тае галасава́нне;

a vote by (a) show of hands галасава́нне падня́ццем рук;

settle the matter by a vote выраша́ць пыта́нне галасава́ннем;

take/have a vote (on) smth. ста́віць што-н. на галасава́нне

3. the vote агу́льная ко́лькасць галасо́ў;

carry/gain all the vo tes атрыма́ць усе́ галасы́

4. пра́ва го́ласу; вы́барчае пра́ва

5. вы́барчы бюлетэ́нь;

cast one’s vote into the urn кіда́ць бюлетэ́нь у скры́ню

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

blok, ~u

I м.

1. блок;

blok czekoladowy — плітка шакаладу;

blok betonowy — бетонны блок;

blok ołowiu — злітак волава;

2. корпус; блок;

~i mieszkalne — жылыя карпусы;

3. блакнот; сшытак;

blok rysunkowy — сшытак (альбом) для малявання

II м. паліт.

блок; саюз;

blok wyborczy — выбарчы блок

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сход, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.

1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. сходзіць — сысці (у 1 знач.).

2. ‑а. Месца, па якім сходзяць, спускаюцца; спуск. Стромы сход.

3. ‑у. Сумеснае пасяджэнне членаў якой‑н. арганізацыі, калектыву для абмеркавання чаго‑н. Справаздачна-выбарчы сход. Камсамольскі сход. □ Адкрыты сход тэрытарыяльнай партыйнай арганізацыі адбываўся ў хаце-чытальні. Паслядовіч. Член сельсавета Купрэня Робіць па хатах абход: — Просьба з’явіцца ў праўленне — Сёння адбудзецца сход. Смагаровіч. // Члены якой‑н. арганізацыі, якія сабраліся для абмеркавання чаго‑н.; удзельнікі пасяджэння, збору. Сход слухаў дзеда Мікалая. Якімовіч. Прытаіўся сход — слухаў, з чаго будзе пачын. Баранавых.

4. ‑у. У складзе назваў некаторых выбарных прадстаўнічых устаноў, арганізацыя. Нацыянальны сход. Устаноўчы сход. Заканадаўчы сход.

5. ‑у. Сустрэча якіх‑н. людзей, якога‑н. таварыства. Марына Паўлаўна прыйшла на апошні развітальны сход са сваімі выпускнікамі. Васілевіч. // Разм. іран. Нейкае зборышча каго‑н. На прызбе Трахімавай хаты адбываецца чарговы жаночы сход. Крапіва. Надоечы ў бары На сход сабраліся звяры. Бачыла.

6. ‑у. Збор, скліканне каго‑н. з якой‑н. мэтай. Бандарэнка сходы кліча, Усім аб крыўдзе кажа. Купала.

7. ‑у. перан. Схіл, канец. Дзень, як ветах, на сход ідзе. Барадулін. Час ляціць. На сходзе лета. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)