Verbum

ма́сліцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ліцца; незак.

Блішчаць, ільсніцца (пра вочы, твар).

адплю́шчыць, -лю́шчу, -лю́шчыш, -лю́шчыць; -лю́шчаны; зак., што.

Расплюшчыць, адкрыць (вочы).

|| незак. адплю́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

ма́тчын, -а.

1. Які належыць матцы.

Матчына хата.

Матчыны вочы ў сэрца глядзяць (прыказка).

2. Уласцівы матцы (у 1 знач.).

Матчына ласка.

3. Такі, як у маткі (у 1 знач.).

У Алесі матчыны вочы.

4. Родны; народны.

Матчына мова.

сплю́шчыцца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -шчыцца; зак.

Пра вочы, павекі: заплюшчыцца.

|| незак. сплю́шчвацца, -аецца.

сплю́шчыць¹, -шчу, -шчыш, -шчыць; -шчаны; зак., што.

Пра вочы, павекі: заплюшчыць.

|| незак. сплю́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

тара́шчыць, -шчу, -шчыш, -шчыць; незак., што (разм.).

Шырока раскрываць (вочы).

|| зак. вы́тарашчыць, -шчу, -шчыш, -шчыць; -шчаны.

пага́ны, -ая, -ае.

1. Які нельга есці з прычыны ядавітасці, нечыстаты.

П. грыб.

2. Прызначаны для смецця, нечыстот.

Паганае вядро.

3. Мярзотны, подлы чалавек.

П. чалавек.

П. настрой.

4. Злы, куслівы (пра сабаку).

5. Язычніцкі (уст.).

Паганыя ідалы.

◊

Паганыя вочы (разм.) — шкодныя вочы.

запалёны, -ая, -ае.

У стане запалення, прыпухлы, пачырванелы.

З. ўчастак цела.

Запалёныя вочы.

|| наз. запалёнасць, -і, ж.

ззя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. Вылучаць ззянне.

Ззяюць зоркі.

На грудзях ветэрана ззяюць узнагароды.

2. перан., чым і ад чаго. Блішчаць, выражаючы якія-н. пачуцці (пра вочы), або свяціцца радасцю, шчасцем і пад. (пра чалавека).

Вочы ззяюць ад шчасця.

Твары людзей ззялі радасцю.

3. Тое, што і зеўраць.

У адной са сцен ззяла вялікая прабоіна.

|| наз. ззя́нне, -я, н. (да 1 знач. і пра вочы, твар, да 2 знач.).

уну́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. у што. Увабраць у што-н. (галаву).

У. галаву ў каўнер.

2. Панура схіліць (галаву).

Унурыў галаву і маўчаў.

3. у што. Утаропіць у што-н. (вочы, погляд).

У. вочы ў стол.

|| незак. уну́рваць, -аю, -аеш, -ае.