абвары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак., каго-што.

1. Паварыць крыху.

А. мяса.

2. Абліць варам, апячы гарачай вадой.

А. рукі.

|| незак. абва́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. абвары́цца, -вару́ся, -ва́рышся, -ва́рыцца; незак. абва́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. абва́рванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вар, ‑у, м.

1. Вада ў стане кіпення, ускіпеўшая гарачая вада. [Аннушка:] — Выпі вару з маліннікам. Я табе драбок цукру знайду. Няхай.

2. перан. Разм. Спёка, гарачыня. Сіняе неба ўсё сонцам заліта. Полудзень. Вар. Цішыня. Дожджыку просіць зялёнае жыта. Прагне вады ярына. Колас.

3. Спец. Вараная смала.

•••

Варам варыць гл. варыць.

Як варам абдало гл. абдаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звары́ць

1. гл. варыць;

2. тэх. (zusámmen)schwéißen vt, verschwéißen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ва́ранкі ’вараныя грыбы’ (Мат. Гом.). Да ва́рань < варыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перавары́ць, -вару́, -ва́рыш, -ва́рыць; -ва́раны; зак., што.

1. Зварыць нанава.

П. варэнне.

2. Надта доўга варачы, зрабіць не такім, як трэба.

П. мяса.

3. перан. Асэнсаваць і засвоіць прачытанае.

П. прачытаную кнігу.

|| незак. перава́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перава́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кацяло́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.

1. Невялікі кацёл, пасудзіна для варкі ежы і для яды з яго.

Салдацкі к.

2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі.

3. Галава (разм., пагард.).

Штосьці к. не варыць.

|| прым. кацялко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ábkochen

vt

1) вары́ць

2) кіпяці́ць, па́рыць (малако)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

па́така, ‑і, ДМ ‑тацы, ж.

Густое, цягучае салодкае рэчыва — прадукт няпоўнага ператварэння крухмалу ў цукар. Бурачная патака. Варыць патаку.

•••

Хапіць шылам патакі гл. хапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяле́дчык, ‑а, м.

Разм. Селядзец. На першае яна [Ніна] зробіць халаднік з яйцом, на другое — рыбу. І чыгунок бульбы маладой ад варыць. І сяледчык ёсць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нава́рка ’прыбытак’ (мсцісл., Юрч. СНС), сюды ж, відаць, і ’адзін з прыёмаў кідання скручаным ланцужком пры гульні ў шашкі (= бабкі)’ (гродз., Нар. сл.). Да вары́ць, параўн. жарг. навагр. нава́р ’прыбытак’, першапачаткова ’тое, што застаецца таму, хто варыць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)