гандбо́л, ‑а, м.

Камандная спартыўная гульня, у якой ігракі імкнуцца рукамі закінуць мяч у вароты праціўніка.

[Англ. hand — рука і ball — мяч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брама; вароты, весніцы (мн.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

варо́тны, ‑ая, ‑ае.

Спец. У выразе: варотная вена — буйны вянозны сасуд, які нясе кроў у вароты печані.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бра́ма, -ы, мн. -ы, брам, ж.

Шчыльныя, на дзве палавіны, крытыя зверху вароты, якія закрываюць галоўны ўваход на тэрыторыю горада, завода, двара і інш.

Заводская б.

Трыумфальная б.

|| памянш. бра́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

|| прым. бра́мны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шу́ла, -а і шуло́, -а́, мн. шу́лы, шул і шу́лаў, н.

1. Бервяно ці тоўсты брус з высечанымі пазамі, замацаваны ў чым-н. вертыкальна.

Хата на шулах, без вуглоў.

2. Слуп ці брус, на які падвешваецца створка варот.

Навесіць вароты на шулы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

множналі́кавы, ‑ая, ‑ае.

У выразе: множналікавы назоўнік — назоўнік, які ўжываецца толькі ў множным ліку, напрыклад: вароты, сані, шахматы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пушбо́л, ‑а, м.

Спартыўная камандная гульня, якая заключаецца ў тым, што вялікі скураны мяч прапіхваецца ў вароты праціўніка.

[Ад англ. push — піхаць і ball — мяч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ве́снікі мн. л. ’вароты ў двор, зробленыя з дошак, або з лазы’ (карэліц., Янк. Мат.), ве́сьнікі ’вароты’ (Касп., Чач.), ві͡е́сьнікі ’шырокія вясковыя вароты, брамка’ (Мал.), вілен., мін., гродз. ве́снікі ’простыя вясковыя вароты’, ве́снічкі ’вузкія, як прайсці чалавеку, дзверы ў плоце, варотцы’ (КТС). Рус. перм. ве́шники ’праходы ў плацінах для выпуску лішняй вады’, вяц., кір. вешники́ ’тс’, перм. ’слупы ў гэтых праходах’, ярасл. ’вяршнік у веснічках’, польск. wieśnik ’весніцы ў канцы вёскі’. Паходзіць ад vьsь ’вёска’; звычайна лексема ўжываецца з суф. ‑ніц‑ы (гл. ве́шніцы), суфікс ‑нік(і) можна растлумачыць уплывам семантычнай сувязі з ве́снік (гл.): вароты ў пачатку вёскі былі першым сведкам і вестуном таго, што ў вёску прыбываў новы, незнаёмы чалавек.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жале́за, -а, н.

1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.

Каваць ж.

2. Вырабы з гэтага металу.

Дахавае ж.

3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.

У яблыках шмат жалеза.

|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Жалезныя вароты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́езд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. выехаць.

2. Месца, праз якое выязджаюць.

В. на шашу.

3. Коні з экіпажам і вупражжу (уст.).

|| прым. выязны́, -а́я, -о́е.

Выязная сесія суда (па-за месцам работы). Выязныя вароты.

В. конь (не рабочы; уст.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)