ceduła

ж.

1. бюлетэнь;

ceduła eksportowa — спіс экспартных тавараў;

ceduła giełdowa — біржавы бюлетэнь;

ceduła kursów dewizowych — бюлетэнь курсаў замежнай валюты;

2. накладная

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

aukcja

aukcj|a

ж. аўкцыён;

~a giełdowa — біржавы аўкцыён;

aukcja а towarowa — таварны аўкцыён;

kupować (sprzedawać) na ~i — купляць (прадаваць) з аўкцыёну;

wycofać z ~i — зняць з аўкцыёну

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

кры́зіс м. Kríse f -, -n;

біржавы́ кры́зіс эк. Börsenkrach m -(e)s;

грашо́ва-крэды́тны кры́зіс фін. Geld- und Kredítkrise f;

жыллёвы кры́зіс Wóhnungsnot -, -nöte;

сусве́тны эканамі́чны кры́зіс Wéltwirtschaftskrise f;

скры́ты кры́зіс laténte Kríse;

энергеты́чны кры́зіс Energíekrise f;

кры́зіс даве́ру Vertráuenskrise f;

перажыва́ць кры́зіс sich in éiner Kríse befínden*, éine Kríse dúrchmachen;

не ве́даць кры́зісаў эк. krísenfest sein

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

arbitraż, ~u

м. арбітраж;

arbitraż bankowy — банкавы арбітраж;

arbitraż dewizowy (walutowy) — валютны арбітраж;

arbitraż giełdowy — біржавы арбітраж;

arbitraż gospodarczy — гаспадарчы арбітраж;

arbitraż międzynarodowy — міжнародны арбітраж;

arbitraż państwowy — дзяржаўны арбітраж;

arbitraż раріеrami wartościowymi — фондавы арбітраж;

arbitraż pieniężny — грашовы арбітраж;

arbitraż resortowy — ведамасны арбітраж;

arbitraż towarowy — таварны арбітраж

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

БІ́РЖА

(ням. Börse ад грэч. byrsa кашалёк),

форма рэгулярна дзеючага аптовага рынку заменных тавараў, каштоўных папер і замежнай валюты. Адпаведна бываюць таварныя біржы, фондавыя біржы і валютныя біржы. Сама біржа не выступае ў якасці аднаго з бакоў у гандл. аперацыях, а толькі забяспечвае найб. спрыяльныя ўмовы для гэтых аперацый: устанаўлівае для ўсіх удзельнікаў агульныя прынцыпы заключэння здзелак, распрацоўвае адзіныя правілы і нормы для заключэння здзелак, распрацоўвае адзіныя правілы і нормы для заключэння кантрактаў і прадастаўляе месца для іх заключэння ў пэўны час. Членамі біржы могуць быць толькі пэўныя асобы, у т. л. давераныя прадстаўнікі кампаній. Кіруе біржай савет дырэктараў, якому падначалены розныя камітэты (фін., арбітражны і інш.). Пасрэднікам паміж пакупнікамі і прадаўцамі выступаюць брокеры — пэўныя асобы ці фірмы (брокерскія канторы). Біржавыя органы ажыццяўляюць біржавую каціроўку — рэгіструюць курс валют і каштоўных папер, цэнаў на тавары, што стыхійна склаліся на біржы. Кожная біржа вядзе ўлік і сістэматызацыю такіх каціровак і публікуе іх у спец. бюлетэнях. Біржавая каціроўка — адзін з паказчыкаў біржавай кан’юнктуры, індыкатар дзелавой актыўнасці ў розных сектарах эканомікі.

Зачаткі таварнай і вэксальнай (валютнай) біржы з’явіліся ў 15—16 ст. у гарадах Італіі (Венецыя, Генуя, Фларэнцыя). Важнымі этапамі ў развіцці біржавага гандлю стала заснаванне Антверпенскай (1531) і Амстэрдамскай (1608) біржаў. У Расіі першая біржа засн. ў 1705 у Санкт-Пецярбургу. Росквіт біржавай дзейнасці прыпадае на 2-ю пал. 19 ст. і звязаны з развіццём капіталіст. вытв-сці, транспарту, сувязі, гандлю і акц. т-ваў. На сучасным этапе пераважная частка біржавага абароту сканцэнтравана ў вядучых гандл. і фін. цэнтрах ЗША, Вялікабрытаніі і Японіі (больш за 90% аб’ёму біржавых здзелак з таварамі ў вартасным выражэнні, з іх больш за 80% прыпадае на ЗША, дзе знаходзіцца гіганцкая фондавая біржа ў Нью-Йорку).

На Беларусі ў пач. 20 ст. існавалі 2 біржы, якія спынілі дзейнасць у 1-ю сусв. вайну. У 1920-я г. біржавы гандаль аднавіўся, але ў 1927 ліквідаваны. Аднаўленне біржы як адной з найважнейшых структур рыначнай эканомікі пачалося ў 1991.

т. 3, с. 155

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

га́ндаль м. Hándel m -s, -;

ба́ртарны га́ндаль Barátthandel m;

біржавы́ га́ндаль Börsenhandel m;

гурто́ва-ро́знічны га́ндаль Groß- und Kléinhandel m;

дзяржа́ўны га́ндаль stáatlicher Hándel;

зне́шні га́ндаль Áußenhandel m;

кааператы́ўны га́ндаль genóssenschaftlicher Hándel;

кабата́жны га́ндаль Küstenhandel m;

манапо́льны га́ндаль Alléinhandel m;

менавы́ га́ндаль Táuschhandel m;

прыва́тны га́ндаль Privathandel [´vɑ:t-] m;

о́птавы [гуртавы́] га́ндаль Gróßhandel m;

паме́жны га́ндаль Grénzhandel m;

сезо́нны га́ндаль Saisonhandel [zɛ´zɔ̃:-] m;

га́ндаль паслу́гамі Servicehandel [´sør:vıs-] m;

ро́знічны га́ндаль [га́ндаль ураздро́б] Kléinhandel m, Éinzelhandel m;

пасрэ́дніцкі га́ндаль Zwíschenhandel m;

пасы́лачны га́ндаль Versándhandel m;

сустрэ́чны га́ндаль Gégenhandel m;

спекуляты́ўны га́ндаль Schwárzhandel m;

абмяжо́ўваць га́ндаль den Hándel beschränken;

ве́сці га́ндаль, займа́цца га́ндлем hándeln, Hándel tréiben*;

заахво́чваць га́ндаль den Hándel begünstigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

kurs, ~u

м.

1. курс;

kurs historii — курс гісторыі;

2. курс; напрамак;

kurs statku — курс карабля; перан.

kurs polityki — палітычны курс, курс палітыкі;

zboczyć z ~u — збіцца з курсу; збочыць з дарогі;

3. курс; каціроўка;

kurs giełdowy — біржавы курс;

kurs oficjalny — афіцыйны курс;

kurs walutowy — валютны курс;

kurs wolnorynkowy — курс свабоднага рынку;

ustalić ~y walut zagranicznych — прызначыць курсы замежных валют;

według ~u nominalnego — па намінальным курсе;

4. ~y мн. курсы;

kurs korespondencyjne — завочныя курсы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

bear

I [ber]

1.

bore, Archaic bare, borne or born, – v.t.

1) не́сьці; перано́сіць

2) трыма́ць, вы́трымаць; трыма́ць на сабе́ цяжа́р

Will the ice bear your weight? — Ці вы́трымае лёд ва́шу вагу́?

3) зно́сіць, зьне́сьці; цярпе́ць (боль, шум)

4) нараджа́ць, нарадзі́ць

to bear a child — нарадзі́ць дзіця́

5) трыма́цца

He bore himself with dignity — Ён трыма́ўся з го́днасьцяй, пава́жна

6) адчува́ць

to bear affection — адчува́ць лю́басьць

7) насі́ць (імя́, ты́тул); мець сла́ву каго́-чаго́; мець (абавя́зак, пра́ва, сі́лу, ула́ду)

to bear sway — трыма́ць ула́ду

2.

v.i.

1) радзі́ць, дава́ць плод

2) мець су́вязь, уплы́ў або́ дачыне́ньне

3) націска́ць, апіра́цца на што

4) ру́хацца, трыма́цца; ісьці́

The ship bore north — Карабе́ль ішо́ў на по́ўнач

5) знахо́дзіцца, ляжа́ць

to bear due north of smth — ляжа́ць про́ста на по́ўнач ад чаго́

•

- bear a hand

- bear in mind

- bear on

- bear out

- bear the cost

- bear the responsibility

- bear up

- bear witness

II [ber]

1.

n., pl. bears or coll. bear

1) мядзьве́дзь -я або́ медзьвядзя́, pl. мядзьве́дзі або́ медзьвядзі́

2) грубія́нскі, бурклі́вы чалаве́к

3) бі́ржавы спэкуля́нт

2.

adj.

мядзьве́джы (сьлед, пахо́дка)

•

- the Great Bear

- the Little Bear

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

agent

м.

1. агент;

agent bankowy (banku) — банкаўскі агент;

agent czarterowy — чартэрны агент;

agent eksportowy — экспартны агент; агент па экспарце;

agent fiskalny (skarbowy) — фіскальны агент;

agent giełdowy — біржавы агент;

agent handlowy — камерцыйны агент;

agent komisowy — агент-камісіянер;

agent monopolowy — манапольны агент;

agent podatkowy — падатковы агент;

agent spedycyjny — агент па пагрузцы і высылцы тавару; экспедытар;

agent stały — агент-прадстаўнік;

agent ubezpieczeniowy — страхавы агент;

agent zaopatrzeniowy — агент па забеспячэнні;

agent zwykły — агент без выключных правоў;

2. тайны агент; шпег, шпіён; дэтэктыў;

agent wywiadu (kontrwywiadu) — агент разведкі (контрразведкі)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

курс м.

1. Kurs m -es, -e, Ríchtung f -, -en; Lauf m -(e)s, Läufe, Fahrt f -, -en;

мяня́ць курс карабля́ den Kurs des Schíffes ändern [wéchseln];

2. перан. Kurs m;

узя́ць курс на што-н. Kurs auf etwas (A) néhmen*, éinen Kurs éinschlagen*;

трыма́ць курс на што-н. Kurs auf etwas hálten*;

право́дзіць но́вы курс éinen néuen Kurs éinschlagen*;

3. (навучальны) Kurs m -es, -e, Léhrgang m -(e)s, -gänge, Kúrsus m -, Kúrse; Stúdi¦enjahr n -(e)s, -e (у ВНУ);

курс ле́кцый Vórlesungsreihe f -, -n, Vórlesungszyklus m -, -len;

вучы́цца на пе́ршым курсе im érsten Stúdi¦enjahr sein;

студэ́нты старэ́йшых курсаў Stúdenten der höheren Stúdi¦enjahre;

шафёрскія курсы Fáhrschullehrgang m, Fáhrschule f -, -n;

4. мед.:

курс лячэ́ння Kur f -, -en;

прайсці́ курс лячэ́ння éine Kur máchen;

5. фін. Kurs m;

біржавы́ курс Börsenkurs m;

валю́тны курс Devísenkurs [-v-] m;

валю́тны свабо́дна вага́льны курс frei schwánkender Devísenkurs [-v-];

адзі́ны курс Éinheitskurs m;

пераразліко́вы курс Úmrechnungskurs m;

зні́зіць курс die Kúrse drücken;

курс паніжа́ецца die Kúrse fállen;

курс павыша́ецца die Kúrse stéigen;

ро́зніца ў курсе Kúrsdifferenz f -, -en;

◊

быць у курсе auf dem Láufenden sein, im Bílde sein;

трыма́ць каго-н у курсе auf dem Láufenden hálten*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)