◎ Ле́шчы ’прэс для выціскання мёду’ (Бес.). Да клешчы ’тс’ (воран., круп., вільн., Сл. паўн.-зах.). Гл. таксама Куркіна (Этимология–1974, 48).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мацяры́ншчына, матэрі́ншчына ’спадкі пасля маці’ (Бес.; беласт., Сл. ПЗБ). Утворана ад прыметніка мацяры́нскі ’мацерын’ (Нас.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 127).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Раскавы́раць, росковы́рати ’раздурэцца; сапсавацца’ (Бес.). Да незафіксаваных *кавы́раць, *кавы́рыць, роднасных каве́рыць (гл.) — з метафарычным пераносам; адносна фанетычнай субстытуцыі параўн. таксама кавыра́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сакары́ць, сокори́ти ’кудахтаць’ (Клім., Бес.). Укр. сокори́ти ’тс’, сокору́ха — эпітэт курыцы. Мабыць, таго ж паходжання, што і сакатаць (гл.) з нарашчэннем ‑ар‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тржэмялі́на ‘брызгліна бародаўчатая, Enonymus verrucosa Scop.’, трэмялі́на, трэмяні́на ‘тс’ (гродз., Кіс.), трэмелі́на ‘тс’ (Бес.). З польск. trzmielina ‘тс’, адносна этымалогіі гл. стрэмяліна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Патана́, пагона ’пляткар, балбатун’, патоніэти ’вярзці недарэчнасці, бязглуздзіцу’, ’балбатаць’ (Бес.). З венгерскай мовы, параўн. венг. pakpnäs ’трэск, шчоўк’ pattani ’трашчаць, шчоўкаць, ляскаць’. ©
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пляско́ваты (плесковаты) ’плоскі’ (Бес.). З полы: к. ’piaskowaty < plaskały ’тс’, якое ацpłaski, апошняе (у Кнапскага, 1621 г.) зшеот płaski ’плоскі’ (Банькоўскі, 2, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцён ’шарош’ (ЛА, 2), сьцюон ’тонкі лёд’ (Бес.), стін ’тонкая ледзяная скарынка на вадзе’ (Сл. Брэс.; ЛА, 2). Дэвербатыў ад сцінаць, сцінацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лахі́на, лахіны ’ягада буякоў’, лахіннік ’зараснік буякоў’ (слон., свісл., Сл. гтаўн.-зах., Шатал., Бес.). Укр. лохина, каш. lökina ’тс’. Пранікненне з польскай моўнай тэрыторыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мыча́ць, мычэць ’ціха мыкаць (пра карову)’ (ТСБМ, Бес., Др.-Падб., Янк. 2, Юрч., Бяльк., Сл. ПЗБ; паўсюдна, ДАБМ, к. 300). Гукапераймальнае. Да мы́каць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)