Мэтлахі, мэтлух, мэтлухі ’астатак, шматкі, драбніца, кавалачкі’, ’пажыткі; манаткі’ (ТСБМ, Юрч., Сцяшк., Касп., Др.-Падб.; слонім., Нар. лекс.). Да мотлах (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дажы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жыві́; -жы́ты; зак.

1. да чаго. Дасягнуць якога-н. узросту; пражыць да якога-н. тэрміну.

Не дажыў ён да светлых дзён перамогі.

2. што. Прабыць дзе-н. астатак часу, тэрміну.

Д. тыдзень у санаторыі.

3. што. Выдаткаваць на пражыццё (разм.).

Д. астатнія грошы.

|| незак. дажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Stúmmel

m -s, - рэ́шта, аста́так; ко́нчык; абру́бак; ага́рак (свечкі), недапа́лак

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рэлі́кт

(лац. relictum = астатак)

арганізм, рэч або з’ява, якія засталіся як перажыткі ад мінулых эпох.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Mehr

n -(s)

1) лі́шак, рэ́шта, аста́так; прыбы́так

2) бо́льшасць, перава́га

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ато́нне ’астатак, падонкі’ (Касп.). Рус. дыял. ото́нок, ото́ночка ’тонкая абалонка, шкарлупіна’. Няясна. Відаць, ад кораня тон‑ (тонкі) праз дзеяслоў, зафіксаваны ў Даля отонить ’зрабіць тонкім’ (з *otonьnьje). Магчыма, кантамінацыя з адонне (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Масля́тка ’маслёнка пасля збітага масла’ (светлаг., Мат. Гом.). Да маслюк (гл.). Мена ‑н‑ на ‑т‑ у канчатку пад уплывам астаткі, астатак ’рэшта’, г. зн. ’тое, што астаецца ў канцы працэсу збівання масла’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ochłap, ~u

м. абедак, астатак;

~y z pańskiego stołu — аб’едкі з панскага стала

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ку́кса ​1, ‑ы, ж.

Астатак пакалечанай або ампутаванай рукі, нагі. Фактычна няма рукі — з рукава суконнага пінжака вытыркаецца забінтаваная кукса. Навуменка.

ку́кса ​2, ‑ы, ж.

Род жаночай прычоскі: закручаныя ў выглядзе валіка ззаду валасы. У яе быў драбнаваты твар і валасы, закручаныя ў высокую куксу пад хусткай. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гудро́н

(фр. goudron)

чорная смалістая маса, астатак ад перагонкі нафты; выкарыстоўваецца ў будаўніцтве і пры рамонце дарог.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)