паняцце, якое раскрывае ўяўленне аб маральнай каштоўнасці чалавека, адлюстроўвае яго паважлівыя адносіны да самога сябе як асобы, а таксама адносіны грамадства да чалавека, у аснове якіх ляжыць прызнанне самакаштоўнасці асобы. Годнасць напаўняе пэўным асобасным сэнсам пазнавальныя функцыі, матывацыю і паводзіны чалавека. Пачуццё ўласнай годнасці — важны кампанент працэсу развіцця чалавечай духоўнасці, побач з сумленнем і гонарам — адзін са спосабаў усведамлення чалавекам сваёй адказнасці перад сабой і грамадствам. Для розных гіст. эпох уласцівы свае ўяўленні аб чалавечай годнасці, якія адлюстроўваюць спецыфічныя сац.-культ. характарыстыкі. Бел. грамадства, якое выбрала дэмакр. шлях развіцця, прызнае годнасць асобы як асн. маральна-прававую каштоўнасць. Рэалізацыя правоў і свабод, замацаваных у Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, дазволіць стварыць спрыяльныя ўмовы для ўдасканальвання і ўзвышэння асабістай годнасці грамадзян.
он челове́к о́чень нетерпи́мый ён чалаве́к ве́льмі нецярпі́мы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
bearing
[ˈberɪŋ]
n.
1) трыма́ньне n., паво́дзіны, мане́ры pl., паста́ва f.
2) дачыне́ньне n., су́вязь f.
3) апо́ра f.
4) Tech. падшы́пнік -а m.
5)
а) пло́днасьць f.
б) плод -у m.; ураджа́й -ю m.
6) цярпе́ньне n.
beyond bearing — нясьце́рпна, нязно́сна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
going
[ˈgouɪŋ]
adj.
1) бягу́чы, цяпе́рашні
the going interest rate — цяпе́рашні, бягу́чы працэ́нт
2) прыво́дзіць у рух
to set the clock (the engine) going — заве́сьці гадзі́ньнік (мато́р)
get going, informal – пачына́ць рабі́ць не́шта, бра́цца за спра́ву
goings — учы́нкі або́паво́дзіныpl. only
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
нерв, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін са шматлікіх пучкоў валокнаў у выглядзе белых канацікаў, якія ідуць ад галаўнога і спіннога мозга да органаў пачуццяў, мышцаў, залоз і інш. і даюць целу магчымасць рухацца і адчуваць.
Зрокавы н.
2.мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.
Нервы не вытрымалі.
3.перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.
Нёман быў нервам сяла.
◊
Выматаць усе нервы (разм., неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.
Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.
Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.
|| прым.нерво́вы, -ая, -ае.
Н. цэнтр.
Нервовыя хваробы.
Нервовая сістэма.
Н. цік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прытво́рства, ‑а, н.
1. Няшчырыя, ілжывыя паводзіны з мэтай увесці ў зман. Увогуле ўзаемаадносіны паміж людзьмі на заводзе.. [Славіку] падабаліся. Няма той інтэлігенцкай ветлівасці, як на студыі, але няма і прытворства.Шамякін.Халуста пакрысе пачаў рабіцца такім, якім ён быў заўсёды на людзях, і Беразоўскі не мог зразумець, дзе пачынаецца і канчаецца яго прытворства.Чарнышэвіч.
2. Тое, што і прытворнасць. — Мы яшчэ не паспелі пазнаёміцца, а ўжо быццам як сварыліся. — Няўжо? — здзіўлена ўсклікнуў Хрупак, і Залуцкі адчуў у яго здзіўленае прытворства.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Назваць сябе, знаёмячыся з кім‑н.; адрэкамендавацца. Лёня прадставіўся старшаму: — Падпалкоўнік дзяржаўнай бяспекі Бурцаў...Новікаў.— Пахвальна, пахвальна, — застаўся задаволены яе адказам дзядок і прадставіўся Рыце: — А я вось калгасны аграном.Васілевіч.
2. З’явіцца, паўстаць, паказацца. Вачам прадставілася непрыглядная мешаніна [нагрувашчаных] адна на другую рэчаў.Гартны.
3. Уявіцца, паказацца. Саўкавы словы, яго паводзіны і намер прадставіліся цяпер у іншым асвятленні.Колас.
4.(сасловамі «выпадак», «магчымасць» іпад.). Узнікнуць, з’явіцца. Тут зноў прадставіўся Сцёпку выпадак паказаць сваю вучонасць.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бесклапо́тны, ‑ая, ‑ае.
Які не праяўляе клопату, турботы пра свае справы, паводзіны і пад. Ледзь не з першага дня Зіну акружыла самая гарачая хлапечая ўвага. Гэта часам рабіла яе бесклапотнай, легкадумнай.Шыцік.Толькі сляпы не ўбачыць, што .. [Дзіна] бесклапотная аж залішне.Навуменка.[Дамброўскі:] — Пан капітан залішне бесклапотны: У вас пад бокам тоіцца атрад... А вы спакойна седзіце ў палацах.Глебка.// Поўнасцю свабодны ад турбот. Бесклапотнае жыццё. □ Эх вы, бесклапотныя дні дзяцінства, што адляцелі сном так рана.Мележ.// Які выражае бесклапотнасць, бестурботнасць. Бесклапотны смех. Бесклапотная гамонка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wégen
prp (G) з прычы́ны, з-за, дзя́куючы, дзе́ля
únserer Fréundschaft ~ — дзе́ля на́шай дру́жбы
sich ~ séines Benéhmens entschúldigen — прасі́ць прабачэ́ння за свае́паво́дзіны
~ schléchten Wétters — з-за дрэ́ннага надво́р’я
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)