Verbum

жамчу́жны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да жэмчугу, жамчужыны. Жамчужны промысел. Жамчужнае зерне. // Зроблены з жэмчугу; з жэмчугам, з жамчужынамі. Жамчужны пояс. Жамчужныя маністы. // перан. Падобны на жэмчуг, жамчужыну сваім выглядам, бляскам, белізною. Жамчужнае ззянне. Жамчужныя зубы.

•••

Жамчужны пат гл. пат.

ільві́ны і льві́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да льва, належыць яму. Ільвіная шкура. Ільвіная грыва.

2. перан. Які нагадвае чым‑н. ільва; такі, як у льва. Ільвіная сіла.

•••

Ільвіны (львіны) зеў гл. зеў.

Ільвіная (львіная) доля гл. доля.

казуі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. У юрыспрудэнцыі — прымяненне агульных артыкулаў закона да розных юрыдычных выпадкаў.

2. Кніжн. У сярэдневяковай схаластыцы і багаслоўі — прымяненне да асобных выпадкаў агульных дагматычных палажэнняў.

3. перан. Уменне адстойваць заблытаныя або фальшывыя палажэнні; кручкатворства.

[Ад лац. casus — выпадак.]

каласі́цца, ‑сіцца; незак.

Выпускаць колас; каласаваць ​¹. І ячмень, і авёс, і пшаніца Падымаюцца стройнай сцяной, Пачынаюць ужо каласіцца. Астрэйка. // перан. Шумець, пералівацца калоссем. Жыта буйна каласіцца, Нахіляецца чалом. Броўка. Каласяцца нівы на адваяваных ад балота ўрадлівых землях. В. Вольскі.

ка́рканне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. каркаць (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Дзесьці зверху чуваць карканне галоднага крумкача. Якімовіч. Над апусцелымі палямі з сумным карканнем лёталі чароды галодных варон. Чарнышэвіч.

2. перан. Разм. Злавеснае, нядобрае прадказанне.

кле́іцца, клеіцца; незак.

1. Разм. Станавіцца ліпкім, клейкім. Пальцы клеяцца ад смалы.

2. Паддавацца склейванню, клейцы. Папера добра клеіцца.

3. перан. (звычайна з адмоўем). Разм. Атрымлівацца, ладзіцца. Справа не клеіцца. □ Размова паміж дзяўчатамі не клеілася. Карпюк.

4. Зал. да клеіць.

крыжава́цца, ‑жуецца; незак.

Размяшчацца крыж-накрыж, перасякацца. Як жа здзівіліся і ўзрадаваліся прыяцелі, калі, па шчаслівай выпадковасці, сустрэліся на дарозе, там.. дзе яна крыжавалася з павароткаю на вакзал! Колас. / у перан. ужыв. Мінулае і сучаснасць крыжуюцца на ўсім працягу рамана. Юрэвіч.

крэн, ‑у, м.

1. Нахіл судна або самалёта набок. Раптам рэзкі ўдар страсянуў корпус судна. Траўлер даў крэп. Матрунёнак.

2. перан. Змяненне напрамку дзейнасці, паварот да іншых мэт, задач і пад. Зрабіць крэн у бок паляпшэння работы культурна-асветных устаноў.

[Ад лац. carina — кіль, днішча.]

лаке́йскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да лакея, належыць лакею. Лакейская служба. Лакейская вопратка. // перан. Неадабр. Угодлівы, ліслівы, пакорны. Лакейская ўгодлівасць. □ Уваходзіць Лямант і стаіць у лакейскай позе. Чорны.

2. у знач. наз. лаке́йская, ‑ай, ж. Памяшканне, пакой для лакеяў.

легкакры́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Хуткі ў палёце, у рухах. Легкакрылая чайка. Легкакрылыя матылькі.

2. перан. Паэт. Зменлівы, няўстойлівы, мімалётны. Па-над сонным сялом, над заводамі Праляцеў легкакрылы Май. Лявонны. Скуль ты, вецер легкакрылы, Адкажы? Калі можаш, майму гору Памажы... Васілёк.