Verbum

анлайнавы слоўнік

ГАНДЛЁВАЯ НАДБА́ЎКА,

надбаўка, якая вызначаецца гандл. прадпрыемствам да адпускных цэн прадпрыемстваў-вытворцаў пры продажы тавараў насельніцтву. Прызначаецца для пакрыцця выдаткаў гандл. прадпрыемстваў і атрымання пэўнага сярэдняга прыбытку. Можа мець абмежаваныя памеры (па рашэнні ўрада або органаў цэнаўтварэння).

т. 5, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГІПАГЕ́ННЫЯ МІНЕРА́ЛЫ,

мінералы, якія ўзнікаюць пры глыбінных (эндагенных) працэсах мінералаўтварэння. На паверхні Зямлі пад уздзеяннем працэсаў выветрывання большасць гіпагенных мінералаў разбураецца і пераходзіць у гіпергенныя мінералы. На Беларусі гіпагенныя мінералы вядомы ў магматычных горных пародах крышт. фундамента.

т. 5, с. 251

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАВІТАЦЫ́ЙНАЕ ЗРУШЭ́ННЕ,

змяненне частаты (ці даўжыні хвалі) эл.-магн. выпрамянення пры яго распаўсюджванні ў гравітацыйным полі, абумоўленае гравітацыйным запавольваннем часу. Прадказана А.Эйнштэйнам у 1907. Адзін з эксперыментальна пацверджаных эфектаў агульнай адноснасці тэорыі. Гл. таксама Чырвонае зрушэнне.

т. 5, с. 383

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

concourse

[ˈkɑ:nkɔrs]

1) нато́ўп, гурт -у́ m., гу́рба f.

2) зьліцьцё n., злучэ́ньне ў адно́ цэ́лае

at the concourse of two rivers — пры зьлі́цьці дзьвюх рэ́чак

3) пляц -у m., пло́шча f.

4) гало́ўны вэстыбю́ль вакза́лу

5) пад’е́зд -у m., даро́га (пад ха́ту), бульва́р -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

halter

[ˈhɔltər]

1) вяро́ўка f. (для навя́званьня жывёлы), по́вад -у m. (пры абро́ці каня́)

2) вяро́ўка зь пятлёю (на шы́беніцы)

3) сьмерць на шы́беніцы

to stretch a halter — быць паве́шаным

v.t.

1) прывя́зваць вяро́ўкай, по́вадам

2) лаві́ць на арка́н ці ласо́

3) ве́шаць (чалаве́ка)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

under² [ˈʌndə] prep.

1. (у розных знач.) пад;

under the table пад ло́жкам;

under the water пад вадо́ю;

from under smth. з-пад чаго́-н.;

under lock and key пад замко́м;

under the same roof пад адны́м да́хам;

under his very nose у яго́ пад но́сам

2. (побач з чым-н.) каля́, пад;

a village under a hill вёска пад гаро́ю

3. (пры ўказанні на стан, умовы) пад, у, на;

under the influence of smb. пад чыі́м-н. уплы́вам;

under Roman rule пад ула́дай Ры́ма;

work under smb. працава́ць у каго́-н./пад кіраўні́цтвам каго́-н.;

under bad conditions у ке́пскіх умо́вах;

under treatment на лячэ́нні

4. (пры ўказанні на гістарычны перыяд) за, над, у час, у эпо́ху;

under capitalism пры капіталі́зме;

under the Stuarts у эпо́ху Сцюа́ртаў

5. (пра колькасць, узрост) ніжэ́й, менш чым;

It costs under 5 pounds. Гэта каштуе менш за 5 фунтаў;

He’s under forty. Яму пад сорак;

He’s under age. Ён непаўналетні.

6. (перадаецца звычайна дзеясловам);

The question is under discussion. Пытанне абмяркоўваецца;

The car is under repair. Машына рамантуецца.

♦

under one’s breath ці́хім го́ласам;

be under a cloud быць у ця́жкім стано́вішчы; мець ке́пскую рэпута́цыю;

under the sun на зямлі́; на све́це; пад со́нцам

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Во́сьдзека, восьдзечка ’вось тут, блізка’ (Шат.). З вось + дзе + ка, дзе ‑ка — вядомая пры ўтварэнні прыслоўяў часціца; ‑ч‑ перад ‑ка надае прыслоўю ласкальны характар (Карскі 2-3, 68 і наст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вузлава́ты (БРС, Грыг., Бяльк.), укр. вузлува́тий, рус. узлова́тый, польск. węzłowaty. Утворана пры дапамозе складанага суфікса ‑αβ‑ατ‑, вядомага пераважна на паўночнаславянскай тэрыторыі, ад вузел (гл.) са значэннем ступені пэўнай якасці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вясе́нні ’веснавы’ (БРС, КТС), вясеньній ’тс’ (Бяльк.), укр. весінний, рус. весенний, ст.-рус. весненыи, весньный, польск. wiosenny, чэш. мар. vesní. Утворана пры дапамозе суф. ‑н‑і (< ‑ьnъ). Да вясна́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дуна́іць, дуна́ць ’драмаць, хістаючыся ў розныя бакі’ (Нас.). Запазычанне са ст.-яўр. мовы. Паводле Насовіча, звязана слова з тым, што пры малітве яўрэі нахіляюцца ў розныя бакі, гаворачы: adonái ’божа!’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)