◎ Кілча́к ’хвароба языка ў жывёлы’ (КЭС, лаг.). Да кілах. Аб суфіксацыі на ‑чах гл. Сцяцко, Афікс. наз., 176.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вышы́нны Höhen ; Hoch ;
вышы́нн буды́нак Hóchhaus n -(e)s, -häuser, Hóchbau m -(e)s, -ten;
вышы́нная хваро́ба Höhenkrankheit f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
АКАРАПІДО́З пчол, акароз, акарыёз, кляшчовая хвароба, небяспечная хранічная інвазійная хвароба рабочых пчол, матак і трутняў, якая выклікаецца паразітаваннем кляшча Acarapis Woodi. Пашырана ў краінах Еўропы. Да акарапідозу ўспрыімлівыя ўсе пароды. Кляшчы адкладваюць яйцы ў трахеі, і на 3—6-ы дзень утвараюцца лічынкі. Цыкл развіцця 10—16 сут. На адной пчале можа паразітаваць да 150 кляшчоў. З моманту заражэння адзінкавых пчол да пашкоджання 50% сям’і праходзіць 3—5 гадоў. Ранняй вясной хворыя пчолы не могуць узняцца ў паветра, падаюць на зямлю, сядзяць кучкамі.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
emaciate
[ɪˈmeɪʃieɪt]
v.
высу́шваць, мардава́ць, зьнясі́льваць
A long illness had emaciated him — До́ўгая хваро́ба зьнясіліла яго́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
укі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1.у што. Імкліва кінуцца куды-н., скочыць у што-н.
У. на хаду ў калёсы.
2.у што. Уваліцца куды-н., падаючы ўніз (разм.).
У. ў канаву.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Нечакана ўзнікнуць, паявіцца.
Укінулася хвароба.
|| незак.укі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каўту́н, ‑а, м.
1.толькіадз.Хвароба скуры на галаве, пры якой валасы зблытваюцца і зліпаюцца. Галава .. [пані Даміцэлі] з прычыны каўтуна абкручана палатнянай наміткаю.Колас.//Хвароба скуры ў коней (звычайна пад грывай).
2. Зблытаны, збіты пук валасоў, поўсці і пад. [Міхаська] успомніў, як калісьці дзед расказваў пра ласак, маленькіх вёрткіх звяркоў, якія вельмі любяць бегаць па конях, заплятаючы ў каўтуны ім грывы.Рылько.
3.толькімн. (каўтуны́, ‑оў). Разм.пагард. Валасы. — Давялося пайсці на грэх: тузануў я .. [гаспадыню] за кудлы, ды так з тымі каўтунамі, што асталіся ў руцэ, і падаўся ў вішняк.Кулакоўскі.
[Ад казах. калтук — пучок валасоў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Начумі́цца ’наесціся занадта’ (Ян.). Няясна; магчыма, да чуми ’хвароба’, тады *наесціся да чумы, як прастамоўнае да халеры ’вельмі многа, шмат’.