арха́нгел, ‑а, м.

У хрысціянскай рэлігіі — анёл вышэйшага рангу. Можна, скажам, давесці, што Пятрусь Маргун падобен з твару да архангела Міхаіла, што я — не я і хата не мая. Колас.

[Ад грэч. archē — пачатак, улада і aggelos — анёл.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ава́нсам, прысл.

Наперад, загадзя, у лік будучага. Атрымаць авансам сто рублёў. □ Можна авансам Прапець славу Новаму году. Танк. Да якасці здымкаў ніхто з іх не прыдзіраўся, нават дзякавалі авансам. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыялекты́зм, ‑а, м.

Слова або выраз у літаратурнай мове, узяты з якога‑н. дыялекту. У творах .. [Кузьмы Чорнага] нярэдка можна сустрэць дыялектызмы, словы вузкага мясцовага значэння (накшталт «кагадзе», «дзындра» і інш.). Кудраўцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навырэ́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Тое, што і навырэзаць. [Настаўнік:] — Дакуль мы будзем стаяць голыя? [Крамнік:] — Пакуль кій выражу. — Нешта вельмі доўга вырэзваеш... За гэты час можна цэлы воз навырэзваць. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намно́га, прысл.

У значнай ступені, значна. Намнога лепш. Намнога перавысіць норму выпрацоўкі. □ Праз колькі хвілін можна было разабраць, што ішлі мужчыны. Задні намнога адстаў ад пярэдняга, высокага і плячыстага. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падбо́льшыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., што.

Абл. Зрабіць большым. У лямпе падбольшылі агонь, і праз акно можна было з двара бачыць, як стаяць каля стала і гаспадар, і госць. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прары́ўка, ‑і, ДМ ‑рыўцы; Р мн. ‑рывак; ж.

Разм. Прарэджванне. [Марына Міхайлаўна:] — Праз тыдзень можна пачынаць прарыўку. Пакідайце расліну ад расліны вось на такой адлегласці, калі хочаце атрымаць нармальныя цыбуліны. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкме́тна,

1. Прысл. да прыкметны (у 1 знач.).

2. безас. у знач. вык. Можна бачыць, відаць. Было прыкметна, што пані Ядвіга хацела яшчэ нешта дадаць да характарыстыкі «пана доктара». Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упяцяры́х, прысл.

Колькасцю ў пяць асоб (рознага полу) або істот (ніякага роду). Калень гэты, нібыта яго ўзялі і наўмысля пагаблявалі, роўны і гладкі, што твой стол. Можна сесці ўпяцярых. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

худзі́на, ‑ы, ж.

Тое, што і худзізна (у 1 знач.). З-пад скуры [каня] выразна вытыркалі рабрыны, аж іх можна было пералічыць, і чорная шэрсць на іх парудзела ад худзіны. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)