а́ркуш

(польск. arkusz, ад лац. arcus = дуга)

1) стандартны ліст паперы, кардону, фанеры, бляхі;

2) адзінка вымярэння аб’ёму кнігі, роўная шаснаццаці старонкам друкаванага тэксту.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

картатэ́ка

(ад гр. chartes = ліст паперы + theke = сховішча)

збор картак з якімі-н. даведачнымі матэрыяламі, размешчаных у пэўным парадку, напр. па алфавіту, тэмах, тэрмінах.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

разбо́рчиво нареч.

1. выра́зна, разбо́рліва, чытэ́льна;

письмо́ напи́сано разбо́рчиво ліст напі́саны выра́зна (разбо́рліва, чытэ́льна);

2. перабо́рліва; патрабава́льна;

она́ разбо́рчиво отно́сится к лю́дям яна́ патрабава́льна (перабо́рліва) ста́віцца да лю́дзей;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лопух ’шыракалістая трава ўвогуле’ (Нас.), ’лопух павуціністы Arctium L. tomentosum Mill.’ (ТСБМ, Кіс., чэрв., Сл. ПЗБ), лапу́х ’тс’ (гродз., Кіс.; ТС), лопух ’лопух Lappa major Gaerh, або Arctium majus Sch.’ (Шат.); ’падбел звычайны, Tussilago farfara L.’ (Нас.; смал., Кіс.), ’чартапалох, Carduus L.’ (слуц., Лекс. і грам.), ’чаравічак сапраўдны, Cypripedus calceolus L.’ (Бейл.), ’лотаць, Caltha palustris L.’ (Касп., Маш., Бейл., віл., бярэз., шчуч., докш., маст., барыс., чэрв., Сл. ПЗБ), ’падалешнік еўрапейскі, Asarum europeum L.’ (Бейл.), ’гарлачык белы, Nymphea alba L.’ (маг., смал., Кіс.), ’гарлачык чыста-белы, Nymphea candida Presl.’ (усх.-пал., Бейл.), ’гарлачык жоўты, Nuphar (L) luteum Sm.’ (смал., Кіс.; Бейл., Бяльк.). Укр. лопу́х, рус. ло́пу́х, лопу́ха, лапу́ха́, польск. łopuch ’лопух’, н.-луж. łopuch, lompuch (з другасным ‑m‑) ’шчаўе’; чэш. lopuch, славац. lopúch, славен. lopúh, серб.-харв. ло̀пух, ло̏пух, балг. ло́пух, ло́пох, банац. лопуф. Прасл. lopuxъ ’лопух’, ’расліна з вялікімі лістамі ад lopъ ’ліст’, генетычна роднасным да якога з’яўляецца літ. lapas ’ліст’ (Бернекер, 1, 733; Груненталь, ИОРЯС, 18 (4), 147; Фасмер, 2, 520; Слаўскі, 5, 204–205).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

maple

[ˈmeɪpəl]

1.

n.

1) клён -а m. (дрэ́ва)

2) клён -у m. (матэрыя́л)

2.

adj.

кляно́вы

maple leaf — кляно́вы ліст

maple syrup — кляно́вы сыро́п

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Мяжпе́рстніца, міжперсніца, мяжыперсьніца ’ворлікі звычайныя, Aquilegia vulgaris L.’ (маг., Кіс.; Дэмб. 1, Касп.), мяжперсціца ’гусялапка востравугольная, Alchemilla (L.) acutangula Buser’ (Дэмб. 1; паўн.-усх., Кіс.), міжыпірнік ’трава, што расце вясной на лузе на поплаве, у якой ліст нагадвае пяць пальцаў рукі’ (КЭС, лаг.). Рус. междуперстница — некалькі іншых назвах раслін; смал. межепарщица, межи‑ перстица ’гусялапка’. Да мяжыперніца (гл.). Расліны ўжываліся ў народнай медыцыне ў якасці прысыпак пры септычных захворваннях.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

obiegowy

obiegow|y

1. вярчальны;

2. абаротны; які знаходзіцца ў абароце;

karta ~a — абходны (абыходны) ліст

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

miłosny

miłosn|y

1. любоўны;

liryka ~a — любоўная лірыка;

list ~y — любоўны ліст;

2. уст. закаханы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

шмуцты́тул

(ням. Schmutztitel, ад Schmutz = бруд + Titel = загаловак)

ліст паперы перад пачаткам кнігі або асобнай яе часткай, на якім змяшчаецца загаловак, прысвячэнне, ілюстрацыя і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

перагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.

1. Сагнуць у дзве столкі, пад вуглом, дугой. Перагнуць ліст паперы папалам.

2. Сагнуць больш, чым трэба.

3. перан.; і без дап. Дапусціць перагіб (у 2 знач.). [Антон Рыгоравіч:] — Тут мы, відаць, перагнулі: навалілі на калгас імя Леніна больш, чым можна. Хадкевіч.

•••

Перагнуць палку — упасці ў крайнасць, перастарацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)