падле́шчык, ‑а, м.
Рачная рыба, падобная на ляшча, а таксама лешч невялікіх памераў. [Рыбакі] выцягнулі шэсць ладных шчупакоў, шмат падлешчыкаў, лінёў, плотак. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансервава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад кансерваваць.
2. у знач. прым. Ператвораны ў кансервы, у выглядзе кансерваў. Кансерваваная рыба. Кансерваваныя агуркі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карп, ‑а, м.
Прэснаводная рыба сямейства карпавых, якая разводзіцца ў сажалках, штучных вадаёмах; культурная разнавіднасць сазана.
•••
Люстраны карп — карп з рэдкай блішчастай луской.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
краснапёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Прэснаводная рыба сямейства карпавых з жаўтавата-залацістай або серабрыстай луской і ярка-чырвонымі плаўнікамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лускерка ’рыба гусцяра, Blicca bjoerkna L.’ (Зах. Дзвіна; віц., Нік. Очерки), укр. луски́рь ’рыба’, рус. ласкы́рь, лыска́рь ’рыба Abramis blicca; Abramis vimba’, паводле Фасмера (2, 462), звязаны з лыска́рь (бел. луска́р) ’рыдлёўка’, таму што нос у гэтай рыбы выступае наперад; аналагічна новав.-ням. Näsling, Meernase (дзе Nase ’нос’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
In magno magni capiuntur flumine pisces
У вялікай рацэ водзіцца вялікая рыба.
В большой реке водится большая рыба.
бел. Вялікаму каню ‒ вялікі хамут. Вялікага сабакі ‒ вялікі брэх. Які размах, такі палёт.
рус. Большому ‒ большая дорога. Большое большому надобно.
фр. Tel navire telle eau (Каков корабль, такова и вода).
англ. A great leap gives a great shake (От большого прыжка большое сотрясение).
нем. Großer Vogel, großes Netz (Большая птица ‒ большое гнездо).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
мянту́з, ментуза, м.
Прэснаводная драпежная рыба сямейства трасковых з падоўжаным целам і плямістай скурай. Бабуля садзіцца чысціць ментузоў, а дзед з Рамірам абедаюць. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыдыха́ць, ‑ае; зак.
Разм. Выдахнуць, здохнуць — пра ўсіх, многіх. Свінні павыдыхалі. □ — Ды ў вас тут, мабыць, рыба павыдыхала! — смеючыся, кідаю вуды на зямлю. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зяха́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак.
Разм. Хапаць паветра раскрытым ротам. Жанчыны хапаліся рукамі за грудзі і зяхалі разяўленым ротам, як рыба на беразе. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тхло Палонка, прасечаная ў лёдзе, куды выходзіць рыба (Пол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)