амялу́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑так; ж.
Невялікая лясная птушка атрада вераб’іных са стракатым апярэннем і чубком на галаве. Толькі казытаў душу свіст ружовых амялушак, якія абляпілі голле маладой рабіны. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пта́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Дробная птушка. Пташкі-ластаўкі ляталі То на двор, то са двара, Над гняздзечкамі снавалі І так міла шчабяталі, Як бы жычылі дабра. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пустальга́, ‑і, ДМ ‑льзе.
1. ж. Драпежная птушка сямейства сакаліных, якая жывіцца грызунамі і насякомымі.
2. м. і ж.; перан. Пра пустога, легкадумнага чалавека. — Балбатун ты, Казік. Пустальга, ды і толькі. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сло́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Лясная птушка з рудавата-бурым апярэннем; лясны кулік, вальдшнэп. З таго часу, як на балацявіне вынішчылі драбналессе, ён [Антонавіч] адкрыў тут пералётную трасу слонак. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́сцік 1, ‑у, м.
Травяністая расліна сямейства губакветных, якая мае кветкі, сабраныя ў мяцёлкі, і шурпатаваласістае сцябло.
чы́сцік 2, ‑а, м.
Марская птушка атрада чысцікавых, якая жыве на скалах па берагах паўночных мораў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nob [nɒb] n. BrE, infml, dated ва́жная пту́шка, (ва́жная) шы́шка (пра значную, уплывовую асобу);
The nobs live in those big houses. Важныя шышкі жывуць у тых вялікіх дамах.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ По́ўжык 1 ’птушка’ (Мат. Гом.). Можна меркаваць, што маецца на ўвазе попаўзень ’птушка Cerphia familiaris L.’, якая ўмее хутка і спрытна поўзаць па ствале дрэва, рус. поползень, польск. pełzacz, чэш. plhaček. Ад поўзаць (гл.). Верагоднае назва набыла такое фанетычнае афармленне пад уплывам слова жэўжык.
◎ По́ўжык 2 ’жэўжык’ (Мат. Гом.). Ад поўзаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
авія́цыя
(фр. aviation, ад лац. avis = птушка)
1) тэорыя і практыка перамяшчэння ў паветры на лятальных апаратах (самалётах, верталётах, планёрах);
2) сукупнасць ваенных або грамадзянскіх лятальных апаратаў, паветраны флот.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Пішчу́ха ’птушка паўзунок, Certhia’ (БелСЭ). Да пішча́ць (гл.). Параўн. польск. … przy wodach piska… piszczyh… (Струтынскі, Nazwy, 101).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папуга́й, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Птушка трапічных краін з яркім стракатым апярэннем, якая здольна пераймаць розныя гукі і словы.
Не паўтарай мае словы, як п.
2. перан. Пра чалавека, які паўтарае чужыя словы, не маючы свайго погляду (разм., неадабр.).
|| прым. папуга́еў, -га́ева, -га́евы (да 1 знач.) і папуга́йскі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)