полоса́ ж.
1. паласа́, -сы́ ж., пало́са, -сы ж., мн. пало́сы;
полоса́ желе́за паласа́ (пало́са) жале́за;
полоса́ мате́рии паласа́ (пало́са) матэ́рыі;
тёмная полоса́ ле́са на горизо́нте цёмная паласа́ (пало́са) ле́су на гарызо́нце;
по́лосы спе́ктра пало́сы спе́ктра;
со́лнечный луч тяну́лся све́тлой полосо́й со́нечны праме́нь цягну́ўся све́тлай паласо́й (пало́сай);
дождь прошёл полосо́й дождж прайшо́ў паласо́й (пало́сай);
2. (зона) зо́на, -ны ж.; паласа́, -сы́ ж.;
полоса́ отчужде́ния ж.-д. паласа́ адчужэ́ння;
чернозёмная полоса́ чарназёмная паласа́ (зо́на);
лесна́я полоса́ лясна́я паласа́ (зо́на);
3. (период) перы́яд, -ду м.; паласа́, -сы́ ж.;
полоса́ реа́кции перы́яд (паласа́) рэа́кцыі;
полоса́ хоро́шей пого́ды перы́яд до́брага надво́р’я;
са́мая счастли́вая полоса́ его́ жи́зни са́мы шчаслі́вы перы́яд (са́мая шчаслі́вая паласа́) яго́ жыцця́;
4. тип. паласа́, -сы́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ледаста́ў, ‑таву, м.
Замярзанне рэк, утварэнне суцэльнага нерухомага ледзянога покрыва; перыяд, у час якога назіраецца такое покрыза на рацэ, возеры, вадасховішчы. — Да вайны каля .. дуба стаяў курэнь, і ў ім з самай вясны аж да ледаставу жыў адзінокі бакеншчык. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэс-бюро́, нескл., н.
1. Рэдакцыйны апарат для абслугоўвання друку, створаны на перыяд работы з’ездаў, канферэнцыі, нарад.
2. Пастаянны аддзел пры агенцтвах друку, тэлеграфна-інфармацыйных агенцтвах і іншых арганізацыях, які забяспечвае прэсу артыкуламі, інфармацыяй, ілюстрацыйным і іншым матэрыялам. Прэс-бюро БелТА.
[Англ. press-bureau.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяжа́рнасць, ‑і, ж.
1. Стан жанчыны ў перыяд развіцця плода ў яе арганізме. Водпуск па цяжарнасці.
2. Працэс, у выніку якога з аплодненай яйцаклеткі ў арганізме жывародных развіваецца плод.
•••
Пазаматачная цяжарнасць — аб цяжарнасці, якая праходзіць не ў матцы, па-за маткай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мясні́цы, мясніці, мнясніцэ ’мясаед’ (паст., беласт., драг., Сл. ПЗБ), рус. (?) паўд. мясница ’скаромныя дні’ (Даль). Утворана ад прыметніка мясны (Смяса) пры дапамозе суфікса ‑іц‑ы (як радаўніца). Лексема ўжываецца ў мн. л., таму што перыяд мясаеду працягваецца цэлы тыдзень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ідыяле́кт
(ад ідыя- + (дыя)лект)
індывідуальная мова, моўныя навыкі індывідуума ў пэўны перыяд.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ізагіе́ты
(ад іза- + гр. hyetos = дождж)
ізалініі колькасці атмасферных ападкаў за пэўны перыяд.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шля́гер
(ням. Schlager)
новая модная, вельмі папулярная ў які-н. перыяд песня, мелодыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эксальта́дас
(ісп. exaltados)
партыя левых лібералаў у перыяд Іспанскай рэвалюцыі 1820—1823 гг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ляхката́ць ’рохкаць (пра парасят)’ (свісл., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнае, якое, відаць, у сваёй аснове мае корань лёх‑ (параўн. палес. лёха, укр. льоха < польск. locha ’свінаматка’) і, магчыма, звязана генетычна з ням. locken ’вабіць’, а таксама — аб галасах звяроў у перыяд цечкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)