маха́тма
(санскр. mahātmā = літар. вялікая душа)
1) сусветны дух, бажаство-звышчалавек у індуісцкай міфалогіі і тэасофіі;
2) дадатак з адценнем асаблівай павагі, які далучаецца да прозвішча славутых асоб і выдатных грамадскіх дзеячаў у Індыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
орт1
(ням. Ort = літар. месца)
1) сярэбраная манета Польшчы і германскіх дзяржаў у 17—18 ст., якая адпавядала 1/4 талера;
2) гарызантальная падземная горная выпрацоўка, якая не мае непасрэднага выхаду на паверхню.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цырк
(лац. circus = літар. кола)
1) від мастацтва, які ўключае акрабатыку, эквілібрыстыку, жангліраванне, клаунаду, эксцэнтрыку, дрэсіроўку жывёл і інш.;
2) будынак з арэнай і амфітэатрам, дзе адбываюцца цыркавыя прадстаўленні;
3) тое, што і кар.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бру́та
(іт. brutto = літар. грубы)
1) вага тавару разам з тарай (параўн. нета 1);
2) цана тавару, даход без выліку скідак, расходаў (параўн. нета 2).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
верніса́ж
(фр. vernissage = літар. пакрыццё лакам)
1) урачыстае адкрыццё мастацкай выстаўкі (звычайна з запрашэннем ганаровых гасцей для сустрэчы з аўтарам);
2) выстаўка-продаж мастацкіх вырабаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ева́нгелле
(гр. euangelion = літар. добрая вестка)
частка Бібліі, дзе змешчаны апавяданні аб жыцці, дзейнасці і вучэнні Ісуса Хрыста, напісаныя апосталамі Маркам, Матфеем, Лукой і Іаанам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
кулуа́ры
(фр. couloirs = літар. калідоры)
бакавыя залы, калідоры ў тэатры, парламенце, якія служаць для адпачынку, а таксама неафіцыйных сустрэч, абмену думкамі (напр. гутаркі ў кулуарах).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ма́рынер
(англ. mariner = літар. марак)
серыя амерыканскіх аўтаматычных міжпланетных станцый для даследавання планет Сонечнай сістэмы і касмічнай прасторы, а таксама праграма іх распрацоўкі і запускаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
масо́н
(фр. maçon = літар. муляр)
член рэлігійна-этычнага таварыства з містычнымі абрадамі, якое ўзнікла ў XVIII ст. у Англіі і пашырылася ў многіх іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Ка́верзня ’бесталковы, хлуслівы’, накаверзнічаць ’схлусіць’ засведчаны ў Барысаўскім р‑не (Жакава, Совещание по ОЛА, 1975, 199). Укр. каверза ’хітрыкі, штука’, каверзник не выглядае як народнае, аднак Грынчэнка з паметай «Лебед. у.» прыводзіць слова каверзякати ’верзці лухту’. Рус. каверза вядома ў літар. мове (з 1641) і ў гаворках: пск., асташ., цвяр. каверза ’пра чалавека, які прыносіць іншым непрыемнасці’, перм., алан., арх. ’пляткар, пляткарка’, валаг. ’штукар’, алан. ’назола’, смален. кавирзу сплесть ’схлусіць, сказаць плётку, узвесці паклёп’. Усх.-слав. утварэнне ад коверзати ’плесці’, гл. кавярзаць. Семантыка празрыстая, параўн. рус. сплетня, польск. plotki. Бел. каверзь ’лухта’ можна параўнаць з рус. пск., асташ., цвяр. каверзь ’дрэнь, брыдота’ (параўн. адзначанае на той жа тэрыторыі каверзяниться ’пэцкацца’), ’пра пустога, нікчэмнага чалавека’; бел. каверзня ’пра бесталковае, хлуслівае’ з рус. пск., асташ., цвяр. каверзня ’неверагоднае, або такое, якое не заслугоўвае даверу, апавяданне’. Гл. кавярзень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)