дзёрзкі, ‑ая, ‑ае.
1. Непачцівы, грубы; нахабна-задзірлівы. Дзёрзкі адказ. □ Дрэнны ён хлопец: навошта было так крыўдзіць матку, казаць ёй такія дзёрзкія словы? Колас. Часам на Ніка як бы нешта находзіла і ён станавіўся дзёрзкі, грубы і непаслухмяны. Лынькоў.
2. Вельмі смелы, абыякавы да небяспекі. — Хто думае наступаць, той заўсёды клапоціцца наконт разведкі: мабільнай, гібкай, разумнай, а калі трэба — дзёрзкай. Алешка. // Поўны смелых, упэўненых парыванняў. Якая багатая ноч! І як добра, што я гашчу ў цябе, радзіма мая, — дзёрзкая, свежая і дужая, як маладосць. Скрыган. Нам партыя дала І смелы дзёрзкі розум, І дум высокі ўзлёт, І веліч ясных мэт. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Адсутнасць адзінства ў думках, поглядах. З чалавекам вельмі блізкім заўсёды паводзіш сябе прасцей і не баішся, што ён можа пакрыўдзіцца за нязгоду з яго думкай, за папрок, заўвагу, крытыку. Шамякін. — Скажу вам,.. што нават і ў закаханых ідзе не ўсё гладка, бываюць і нязгоды і сутыкненні. М. Ткачоў. // Адмоўны адказ на што‑н.; адмаўленне. Дзяўчына з выразам нязгоды пакруціла галавой, але ўсё ж пачала абвязваць нагу белай анучкай. Быкаў.
2. Разлад, сварка. [Камандзір] рабіў усё, што толькі мог, каб не даць разгарэцца нязгодзе паміж коннікамі і пяхотай. Брыль. Згода будуе, нязгода руйнуе. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэа́кцыя
(фр. réaction, ад лац. re- = супраць + actio = дзеянне)
1) дзеянне ў адказ на знешняе раздражненне, уздзеянне (напр. р. вока на святло);
2) выяўленне сваіх адносін да дзеяння, выказвання каго-н. (напр. р. на крытыку);
3) рэзкая змена ў настроі, спад пасля нервовага ўзбуджэння;
4) фізічнае або хімічнае ўзаемадзеянне паміж рэчывамі (напр. ланцуговая р.);
5) палітыка актыўнага супраціўлення грамадскаму прагрэсу, імкненне замацаваць старыя парадкі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
guest [gest] n.
1. госць, го́сця;
a guest of honour пачэ́сны госць
2. пастая́лец; пастая́лка (у гатэлі)
3. гастралёр (пра артыстаў)
4. biol. паразі́т
♦
be my guest infml калі́ ла́ска, бу́дзьце як до́ма (у адказ на просьбу дазволіць зрабіць што-н.);
Can I use the phone? – Be my guest. Магу я патэлефанаваць? – Калі ласка.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сустрэчны, ✂ і стрэчны, ✂.
-
Які рухаецца насустрач.
- С. цягнік.
- С. вецер.
- Ніхто з сустрэчных (наз.) не спыніўся.
- Першы с. (наз. хто трапіцца, выпадковы).
- С. (наз.) і папярэчны (любы, без разбору чалавек, усякі).
-
Які адбываецца пры сустрэчы, пры руху з двух бакоў.
-
Які даецца ў адказ на што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
negative2 [ˈnegətɪv] adj.
1. адмо́ўны; негаты́ўны (у розных знач.);
a negative response негаты́ўны адка́з/во́дгук;
a negative effect адмо́ўны/шко́дны ўплыў;
a negative sentence ling. адмо́ўны сказ;
a negative quantity math. адмо́ўная велічыня́;
a negative chargephys. адмо́ўны электры́чны зара́д
2. песімісты́чны;
We probably will not win. – Don’t be so negative. Мабыць, мы не пераможам. – Не будзь такім песімістам.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
welcome2 [ˈwelkəm] adj.
1. прые́мны; жада́ны;
a welcome guest дарагі́ госць;
make smb. welcome гасці́нна прыня́ць каго́-н.;
He is always welcome in our house. Мы заўжды рады яго прыняць.
2. (to) які́ мае дазво́л зрабі́ць (што-н.);
You are welcome to (use) my car. Ты можаш паездзіць на маёй машыне.
♦
you’re welcome калі́ ла́ска (адказ на падзяку)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
szkodzić
szkodzi|ć
незак. шкодзіць;
palenie szkodzić — курэнне шкодзіць здароўю;
(nic) nie szkodzić! — (у адказ на прабачэнне) нічога страшнага!;
co ci szkodzić? разм. што з табой?; у чым праблема?
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
схі́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; зак.
Разм.
1. Не трапіць у цэль, прамахнуцца. Першы стрэл жандара немінуча зваліў бы каня, і першы стрэл мог быць смяротны для яго, Мусатава, калі ў адказ грымнуць пісталеты ворага. Гэты не схібіць. Караткевіч. А я ўсё-такі не ведаў, ці насмерць забіў таго гада. А мо толькі параніў? Вельмі ж хваляваўся, рука магла схібіць. Сабаленка. [Лапецька:] — Паляванне — спорт для маладых і дужых. Дык не,.. [дзядзька Ціхон] яшчэ поўзае, пнецца давесці, што яго вока не схібіць. Паслядовіч.
2. перан. Зрабіць промах; памыліцца. [Зайчык] насцярожыўся, падрыхтаваўся, каб не схібіць, не пралічыцца. Мележ. У свядомасці цюкнула думка, што схібіць цяпер нельга інакш яны абодва загінуць. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узды́х, ‑у, м.
Узмоцненае ўдыханне і выдыханне паветра. Грудзі .. [чалавека] хадзілі ўбакі, здавалася, ён прысядаў пры кожным сваім выдыху і ўздыху. Чорны. З горла .. [дзяўчыны] вырваўся ўздых, затым вада. Маўр. // Глыбокі ўдых і выдых як выраз смутку, развагі і пад. пачуццяў. Ганька з уздыхам успамінае маму: вось у яе ўжо была чысціня дык чысціня... Васілевіч. Рыгор так і не разабраўся, што азначаў гэты .. ўздых [Валі]: ці згоду з ім, ці адказ на нейкую сваю думку. Арабей. / у перан. ужыв. Наводшыбе непрыязна цямнеў лес, маўкліва і насцярожана глядзелі на .. [Лену] расчыненыя вокны хат, а здалёк даносіліся цяжкія ўздыхі возера. Ваданосаў.
•••
Да апошняга ўздыху — да самай смерці, да канца жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)