Verbum

вастры́ць, вастру́, во́стрыш, во́стрыць; во́страны; незак., што.

1. Рабіць што-н. вострым.

В. серп, нож, брытву.

В. зброю (таксама перан.: рыхтавацца да ўзброенага нападу на каго-н.).

2. Рабіць завостраным (канец алоўка, пяра).

В. аловак.

|| зак. навастры́ць, -вастру́, -во́стрыш, -во́стрыць; -во́страны.

верадзі́ць, вераджу́, вярэ́дзіш, вярэ́дзіць; вярэ́джаны; незак., што (разм.).

Шкодзіць што-н. сабе, натруджваючы, надрываючы, або раздражняць балючае.

В. рукі, спіну.

В. рану.

В. сардэчныя раны (перан.: выклікаць цяжкія ўспаміны).

|| зак. зверадзі́ць, звераджу́, звярэ́дзіш, звярэ́дзіць; звярэ́джаны і разверадзі́ць, -вераджу́, -вярэ́дзіш, -вярэ́дзіць; -вярэ́джаны.

ві́рус, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Найдрабнейшая няклетачная часціца, што размнажаецца ў жывых клетках і выклікае заразнае захворванне.

В. шаленства.

В. індывідуалізму (перан.).

2. У інфарматыцы: спецыяльная праграма, якая выклікае непаладкі ў рабоце камп’ютара.

|| прым. ві́русны, -ая, -ае.

В. грып.

вы́каваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; -каваны; зак.

1. што. Куючы, зрабіць што-н.

В. серп.

2. перан., каго-што. Цярпліва стварыць, выхаваць (высок.).

В. непераможную армію.

В. новыя кадры.

|| незак. выко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выко́ўванне, -я, н. (да 1 знач.).

га́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра сабаку: злосна гаўкаць, брахаць.

2. перан., што і без дап. Моцна і груба крычаць на каго-н. (разм.).

|| аднакр. га́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. га́рканне, -я, н.

генера́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для ператварэння аднаго віду энергіі ў другі.

Г. пастаяннага току.

Г. пераменнага току.

2. Прыстасаванне, апарат ці машына, якія вырабляюць якія-н. прадукты.

Г. вадароду.

Г. ідэй (перан.).

|| прым. генера́тарны, -ая, -ае.

ліліпу́т, -а, М -пу́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Чалавек вельмі маленькага росту; карлік.

2. перан. Пра што-н. вельмі малога памеру.

Станок-л.

|| ж. ліліпу́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. ліліпу́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

ло́пацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ецца; незак.

1. Даваць трэшчыны, ірвацца з трэскам, надзімаючыся разрывацца і знікаць.

Лёд лопаецца.

Шклянка лопаецца.

2. перан. Цярпець крах, поўную няўдачу (разм.).

Лопаюцца планы.

◊

Лопацца са смеху (разм.) — знемагаць ад смеху.

магні́т, -а і -у, М -ні́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Кавалак жалезнай руды або сталі, які мае ўласцівасць прыцягваць да сябе жалезныя або стальныя прадметы.

2. -у, перан. Тое, што прыцягвае, вабіць да сябе.

|| прым. магні́тны, -ая, -ае.

мікраскапі́чны, -ая, -ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

М. аналіз.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам.

Мікраскапічныя клеткі.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах.

Мікраскапічная дэталь.

|| наз. мікраскапі́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).