Ferrum ferro acuitur

Жалеза вастрыцца жалезам.

Железо острится железом.

бел. Клін клінам выбіваюць. Сіла сілу ломіць.

рус. Клин клином вышибают. Сила силу ломит. Сталь сталью острят.

фр. Cheville chasse l’autre (Клин вышибают клином).

англ. Iron sharpens iron (Железо точат железом).

нем. Ein Keil treibt anderen (Один клин гонит другой). Auf einen groben Klotz gehört ein grober Keil (К грубому чурбану относится грубый клин).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Магнэз, магнэс, маґнэс ’магніт’, ’прыцягальная сіла’ (Нас., Гарэц., Шат., Касп., Вайск. сл.; дзярж., нясв., Нар. словатв.), ст.-бел. макгнесъ ’тс’ было запазычана з с.-в.-ням. magnes праз польск. мову. Сюды ж магнэзаваць ’магнітызаваць’ (Гарэц.), магнэсавы ’магнітны, прыцягальны’ (Нас.). Пух. маґнэт ’прыхільнасць, жаданне’ (З нар. сл.) < ням. Magnet (праз польск. magnet ’тс’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паўэрлі́фтынг

(англ. powerlifting, ад power = сіла + lifting = падыманне)

атлетычнае сілавое трохбор’е, куды ўваходзіць прысяданне са штангай, жым штангі лежачы на спіне і падыманне штангі ад падлогі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ГЕТЭРАДЗІ́Н

(ад гетэра... + грэч. dynamis сіла),

маламагутны высокачастотны генератар электрычных ваганняў з самаўзбуджэннем. Схема гетэрадзіна бывае лямпавая, напр. з гептодам, і паўправадніковая. Стварае ваганні дапаможнай частаты, якія змешваюцца са знешнімі (карыснымі) высокачастотнымі, у выніку атрымліваюцца ваганні пастаяннай рознаснай (прамежкавай) частаты. Выкарыстоўваецца ў пераўтваральніках частаты супергетэрадзінных радыёпрыёмнікаў, гетэрадзінных частатамерах, радыёвымяральных прыладах і інш.

т. 5, с. 208

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

impet, ~u

м. імклівасць; імпэт; сіла;

z ~em — з імпэтам; імкліва;

nabrać ~u — набраць імпэту; набраць сілу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

locomotive

[,loʊkəˈmoʊtɪv]

1.

n.

лякаматы́ў -ва m.

2.

adj.

1) які́ ру́хае, ру́хаецца

locomotive power — ру́хаючая сі́ла

2) рухо́мы

3) лякаматы́ўны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

motive

[ˈmoʊtɪv]

1.

n.

1) маты́ў -ву m., прычы́на, падста́ва f

2) гл. motif

2.

adj.

ру́хаючы

motive power — ру́хаючая сі́ла

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гро́зны в разн. знач. гро́зный;

~нае пісьмо́ — гро́зное письмо́;

~ная сі́ла — гро́зная си́ла;

г. муж — гро́зный муж;

г. (гро́зен) рак, ды во́чы зза́дупосл. гро́зен рак, да глаза́ сза́ди

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дзя́га ’раменны пояс’ (Сцяшк.). Параўн. рус. дыял. дя́га ’скураны рамень’, ’сіла, рост’, укр. дыял. палес. дяг ’паласа лыка’, славен. déga ’рамень’, ст.-рус. дѧгъ ’тс’. Гэты назоўнік, як мяркуюць (гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 24–25), таго ж кораня, што і прасл. дзеяслоў *dęgtʼi, які захаваўся дрэнна (у кампазіцыі *obdęgati). З і.-е. моў параўн. літ. deñgti ’пакрываць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мага́, маго́сіла’, ’магчымасць’ (Нас., Шат., Бяльк., Ян., Янк. 2). Укр. мога́ ’магчымасць’. Бел.-укр. архаізм, утвораны ад прасл. mog‑ti і суф. ‑a з абстрактным значэннем у выразе: як мага́ фалькл. як мога (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Слова мага з’яўляецца дзеепрыслоўем. Параўн. чэш. moha — дзеепрыслоўе м. роду адз. ліку ад moci ’магчы’ (Карскі 2-3, 274).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)