ЛАТУ́К, малакан (Lactuca),

род кветкавых раслін сям. складанакветных. Больш за 100 відаў. Пашыраны ў Еўразіі і Афрыцы, нямногія — у Амерыцы. На Беларусі 3 віды Л.: дзікі, або компасны (L. serriola), татарскі (L. tatarica), Шэ (L. chaixii). Інтрадукаваны Л. пасяўны, ці салата (L. sativa), культывуецца як агароднінная расліна.

Адна-, двух- і шматгадовыя травяністыя расліны, радзей паўкусты. Невял. кветкавыя кошыкі сабраны ў агульнае суквецце, пераважна мяцёлчатае або галінаста-мяцёлчатае. Плод — сямянка з чубком. Харч., лек. расліны, некат. ядавітыя.

Латук дзікі.

т. 9, с. 154

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паліспо́ра

(н.-лац. polyspora)

недасканалы грыб сям. меланконіевых, які развіваецца на сцёблах, галінках, лісці, зрэдку на галоўках сельскагаспадарчых культур сям. лёнавых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

філасты́кта

(н.-лац. phyllosticta)

недасканалы грыб сям. шаравідкавых, які развіваецца на лісці і рэдка на пладах раслін сям. ружавых і бабовых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

балаба́н

(кр.-тат. balaban)

драпежная птушка сям. сакаліных.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гі́рса гірса́

(літ. girsa)

пустазелле сям. злакавых; каласоўнік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мі́льдзью

(англ. mildew)

паражэнне раслін грыбамі сям. перанаспоравых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

са́йра

(гр. sairos)

ціхаакіянская прамысловая рыба сям. макрэлешчупаковых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сала́ка

(фін. salaka)

дробная марская рыба сям. селядцовых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АТРА́Д у біялогіі, таксанамічная катэгорыя ў сістэматыцы жывёл, прамежкавая паміж сямействам і класам. Іншы раз у сувязі з павелічэннем драбнення сістэмы вылучаюць таксама пад-, інфра- і надатрады. Тэрмін уведзены ў 18 ст. шведскім вучоным К.Лінеем для абазначэння групы жывёл, якая аб’ядноўвае блізкароднасныя сямействы. Напрыклад, сям. сабачыя, янотавыя, куніцавыя, кашэчыя і інш. ўтвараюць атрад драпежных звяроў. Блізкія атрады складаюць клас, часам спачатку надатрад. Напрыклад, атрад бязногіх, хвастатых і бясхвостых земнаводных складаюць клас земнаводных, або амфібій. У сістэматыцы раслін атраду адпавядае парадак.

т. 2, с. 77

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАБЁР-ТРАГАНТЭ́РЫЙ

(Trogontherium cuvieri),

вымерлая млекакормячая жывёла сям. бабровых атр. грызуноў. 5 відаў. Жылі ў Еўразіі ў канцы пліяцэну, раннім і сярэднім плейстацэне. Вядома 20 месцазнаходжанняў яго рэшткаў, у т. л. на Беларусі ў Баранавіцкім раёне ў адкладах ранняга плейстацэну.

Вонкава нагадваў сучаснага бабра, але амаль удвая большы за яго. Будова і пастаноўка разцоў сведчаць, што гэта рыючы грызун. Верагодна, жыццё яго не было цесна звязана з каляводнымі біятопамі, мог жыць і ў засушлівых раёнах. Рэшткі маюць палеагеагр. і стратыграфічнае значэнне.

т. 2, с. 180

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)