рыво́к, рыўка́, мн. рыўкі́, рыўко́ў, м.
1. Рэзкі, парывісты рух рукамі або целам.
Ускочыць на каня спрытным рыўком.
2. У цяжкай атлетыцы: пад’ём цяжару над галавой на выцягнутых руках адным бесперапынным рухам.
Вынікі ў рыўку.
3. перан. Рэзкае ўзмацненне, якое парушае агульны рытм работы.
Праца без рыўкоў.
|| прым. рыўко́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
упрэ́гчы¹, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; -ро́г, -рэ́гла; -ражы́; -ро́жаны; зак., каго (што) у што.
Тое, што і запрэгчы.
У. каня ў калёсы.
|| незак. упрага́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. упрэ́гчыся, -рагу́ся, -ражэ́шся, -ражэ́цца; -ражо́мся, -ражаце́ся, -рагу́цца; -ро́гся, -рэ́глася; -ражы́ся; зак.
У. ў работу (перан.: уключыцца ў доўгую, цяжкую работу; разм.); незак. упрага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разлютава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разлютаваць.
2. Які прыйшоў у лютасць, злосны, раз’юшаны. Карла ўжо справіўся злезці з каня, узысці на паром, агледзець кожную шчыліну і, нікога не ўбачыўшы, зноў узлез на каня і праскочыў каля .. [сялян] страшным разлютаваным д’яблам. Зарэцкі. Разлютаваны Лявон як крутнуўся, дык тры Алішэўцы разляцеліся, што тыя трэскі. Сабаленка. // Які вырашае лютасць, злосць. А цешча, седзячы каля .. [Глашы], падцяўшы губы, зняважліва свідравала зяця разлютаваным позіркам. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпуры́ты
(ад гр. hippuris = які мае конскі хвост)
гіганцкія марскія малюскі класа двухстворкавых з канічнай ракавінай, падобнай да хваста каня, якія існавалі ў мезазоі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
змардава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., каго.
Разм. Змучыць, знясіліць. Нейкі незнаёмы дзядзька ўшчаміў воз з дрывамі між двух пнёў. Змучыўся сам, змардаваў каня, але не мог выцягнуць саней. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
1. Парачы, згатаваць, давесці да патрэбнага стану. Упарыць рэпу.
2. Увагнаць у пот цяжкай, напружанай працай; стаміць. // Узмыліць. Упарыць каня хуткай яздой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
obydwa
абодва, абое;
obydwa konie — абое коней (пра каня і кабылу), абодва кані
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
szpakowaty
1. з сівізною; сіваваты;
2. рабы, стракаты, пярэсты, дэрашаваты (пра масць каня)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gallop
[ˈgæləp]
1.
n.
галёп -у m.
at a gallop — галёпам
2.
v.i.
1) бе́гчы галёпам (пра каня́)
2) ве́льмі ху́тка гавары́ць або́ чыта́ць
3.
v.t.
гнаць каня́ галёпам
speak at a gallop — гавары́ць ве́льмі ху́тка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Qui canem alit exterum, hunc praeter lorum nil fit reliquum
Хто корміць чужога сабаку, y таго нічога, акрамя павадка, не застанецца.
Кто кормит чужую собаку, у того ничего, кроме поводка, не останется.
бел. 3 чужога каня і ў балоце ссядаюць. Чужую хату тапіць ‒ свае вочы сляпіць. 3 чужога каня злазь у гразь. 3 чужога воза і ў гразі ўставай.
рус. На чужом коне далеко не уедешь. С чужого коня среди грязи долой. Чужой хлеб рот дерёт.
фр. Qui s’attend à l’écuelle d’autrui a souvent mal diné (Кто надеется на чужую миску, часто плохо обедает).
англ.
нем. Gestohlen Gut liegt hart im Magen (Украденное добро лежит камнем в желудке).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)