1. Які бывае, адбываецца кожны дзень. Штодзённая гімнастыка. □ Паляванне дало добры адпачынак Міколу ад штодзённага клопату.Краўчанка.Музыка, песні чутны з палаца .. Мучыцца ж бедны думкай штодзённай, Каб голад са свету не звёў.Купала.
2. Звычайны, будзённы. Аўгіня пераапранулася ў сваю штодзённую рабочую вопратку.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзя́дзькам.
1. (родственник) дя́дя, дя́дюшка;
2. (при обращении) дя́дя, дя́денька;
3. (взрослый мужчина) дя́дя;
4.уст. (слуга) дя́дька;
◊ і кві́та, дз. Мікі́та — погов. и всё тут; и никаки́х;
до́бры дз. — благоде́тель
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Благі́ ’дрэнны, худы’. Рус.благо́й ’дрэнны’, укр.благи́й дрэнны, стары, бедны, слабы’, польск.błahy ’малы, нязначны’ (запазычанае з укр.; Слаўскі, 1, 35). Ёсць некалькі этымалогій: 1) усх.-слав.благъ ’дрэнны’ — запазычанне з ст.-слав. (ц.-слав.) благъдобры’. Значэнне ’дрэнны, бедны і г. д.’ развілося як вынік табуістычнага словаўжывання (Праабражэнскі, 1, 27–28; Фасмер, RS, 5, 125; Слаўскі, там жа, Зяленін, Табу, 2, 155); 2) усх.-слав.благъ дрэнны’ да прасл.blagъ ’дрэнны, слабы’, якое быццам роднаснае з лац.flaccus ’слабенькі’, грэч.βλάξ ’вялы, расслаблены’ (трэба адрозніваць прасл.bolgъ ’добры’ і blagъ дрэнны’). Так Бернекер, 58; Міклашыч, 13 і інш. Першая версія, здаецца, больш абгрунтаваная (паколькі значэнне ’дрэнны’ можа быць секундарным). Слаўскі, 1, 36; Фасмер, 1, 171; Рудніцкі, 140. Да благі́ адносіцца і дзеяслоў блажэ́ць ’худзець’. Фрэнкель (45–46) лічыць, што для благі́ ’дрэнны’ дакладная адпаведнасць — літ.blagnas.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Надзёжнік ’рачная губка, бадзяга’ (Ян.), надочнік, ладаннік ’тс’ (ТС), параўн. рус.надожник, надошник ’тс’, укр.надошник ’тс’. Няясная зыходная форма слова не дазваляе даць надзейную этымалогію. Звяртае на сябе ўвагу збліжэнне розных форм са словамі надзёжа ’надзея’, ладны ’добры, прыгожы’, нада ’трэба’, параўн. рус.дыял.надошный ’патрэбны’ і інш., што можа сведчыць пра народнаэтымалагічнае пераасэнсаванне невядомай зыходнай формы як вынік яе дээтымалагізацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ге́нійм.
1. (здольнасць) Genie [ʒe´ni:] n -s, -s, Schöpferkraft f -;
2. (вялікі чалавек) Geníe [ʒe´ni:] n, geniáler Mensch;
◊
до́бры ге́ній Génius m -, -ni¦en, Schútzgeist m -(e)s, -er;
злы ге́ній böser Geist
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
salutary
[ˈsæljəteri]
adj.
1) кары́сны, дабратво́рны
The teacher gave the boy salutary advice — Наста́ўнік даў хлапцу́ кары́сную пара́ду
2) здаро́вы, до́бры для здаро́ўя
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
здоро́воIмежд. (приветствие) прост. здаро́ў (здаро́ва), як ма́ешся, до́бры дзень;
◊
за здоро́во живёшь без дай прычы́ны, ні з таго́ ні з сяго́;
подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неўсвядо́млены, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога поўнасцю не ўсвядомілі, не зразумелі. З адчуваннем неўсвядомленай віны падышла Валя да дому.Карпаў.Усё праходзіла з гадамі, Набыта цяжкаю цаной: Ад неўсвядомленага «ма-ма» Да бессмяротнага «За мной!»Жычка.// Бессвядомы. Неўсвядомлены страх. Неўсвядомленая трывога. □ Нейкая няўлоўная і неўсвядомленая думка стала карцець.. [Лабановічу], разганяць добры настрой.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)