1. Верхняя частка будынка, якая пакрывае яго і засцерагае ад дажджу, ветру і пад. Злева, пры канцы вёскі, стаяў дом валаснога праўлення з двума высокімі чырвонымі комінамі над пачарнелым дахам.Колас.На ўзгорку стаяў бела-ружовы двухпавярховы будынак з вясёлым чарапічным дахам.Васілевіч.
2. Пра дом, жыллё, прытулак. Хлапец гадаваўся пры старой жанчыне, але меў свой дах над галавой.Самуйлёнак.
•••
Пад адным дахам — у адным доме, у адной кватэры з кім‑н.
[Ням. Dach.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.Спец. Месца, якое займае пэўнае вайсковае злучэнне. Брыгада прарвала варожую абарону, глыбока ўклінілася ў размяшчэнне немцаў.Мележ.
3. Парадак, сістэма месцазнаходжання каго‑, чаго‑н. Размяшчэнне атамаў у малекулах. □ Разам з настаўнікамі аглядаем старэнькі школьны будынак, сцены якога нямала пабачылі на сваім вяку. Тут захавалася ранейшае размяшчэнне: доўгі калідор, паабапал якога два пакоі.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апарэ́ль
(фр. appareil = уезд)
1) нахільная платформа для пагрузкі ў вагоны аўтамабіляў і іншых машын, 2) пліта з невялікім нахілам для праходу або праезду ў будынак;
3) пакаты спуск у акопах для гармат і танкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
4) вычэрчваць геаметрычную фігуру (напр. б. квадрат).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ве́жа. Ст.-рус.вѣжа ’шацёр, кібітка, вежа’, рус.ве́жа ’шацёр, кібітка, будка, вежа’, укр.ве́жа, польск.wieża, чэш.věž, ст.-чэш.věžě, ст.-слав.вѣжа, славен.véža ’сені, вестыбюль’. Першапачаткова ў славян, як думаюць, гэта быў рухомы будынак на санях або калёсах. Прасл.*věža < *vēz‑i̯a да *vez‑ti ’везці’. Гл. Фасмер, 1, 285. Паколькі ва ўкр. мове павінна было быць *віжа, думаюць, што ўкр. слова запазычана з польск. Адносна бел. слова штосьці падобнае сцвярджаць цяжка, бо няма фанетычных прыкмет запазычання. Зрэшты, і ўкр. слова можа быць не польскім запазычаннем, а палескім словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́йка1 (ру͡ойка) ’мядзведка, Gryllotalpa gryllotalpa’ (Сержп., Грам.). Да рыць ’капаць’ (гл.). Гэтае насякомае рые ў глебе норы да падземных частак раслін.
Ро́йка2 ’рамонак, Matricaria L.’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Відаць, узыходзіць да польск.rojnik ’багун, Ledum palustre’, або да rojownik ’меліса, Melissa’. Названа паводле падабенства прыемнага паху, які прываблівае пчол.
Ро́йка3 асудж. ’жанчына з непрыбранымі, распушчанымі валасамі, проставалосая’ (міёр., З нар. сл.). Генетычна звязана з смал., зах.-бранск.ро́йда ’непарадак у хаце, з адзеннем’, ’бязладны, неахайны чалавек’, якое, відаць, узыходзіць да уграфінскай крыніцы, параўн. вепс. roida ’капаць, рыць, раскопваць’, ’зносіць (будынак)’, ’раскідваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rear3[rɪə]v.
1. гадава́ць, расці́ць;
She reared a large family. Яна выгадавала вялікую сям’ю.
2. узніка́ць, падыма́цца (пра будынак, гару)
3. разво́дзіць, выро́шчваць; выво́дзіць (жывёлу);
rear poultry займа́цца птушкагадо́ўляй
4. (up) уста́ць на дыбкі́ (пра жывёліну)
♦
smth. rears its (ugly) head :Jealousy reared its head. Заварушылася рэўнасць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адры́на
1.Будынак для сена (Дзярж.).
2. Халодны пакой (камора), які служыў для спання; спальня (Нас.).
3. Месца, дзе стаяў хлеў для сена (поўдзень БССР). Тое ж адры́нец (Нас.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ВЮ́РЦБУРГ
(Würzburg),
горад у цэнтр. частцы ФРГ, зямля Баварыя. 128,9 тыс.ж. (1994). Вузел чыгунак і аўтадарог, порт на р. Майн. Машынабудаванне (у т. л. вагонабудаванне, вытв-сць друкарскіх машын, эл.-тэхн. вырабаў); хім., харч., паліграф, прам-сць. Цэнтр вінаградарства і вінаробства. Ун-т (з 1582). Музеі. Арх. помнікі 8—18 ст., у тл. будынак епіскапскай рэзідэнцыі (1719—53), які ўключаны ЮНЕСКА у спіс Сусветнай спадчыны.