смяро́тны, -ая, -ае.
1. Які жыве не вечна, якога чакае смерць.
Усе людзі смяротныя.
2. Які выклікае смерць.
Смяротная доза яду.
3. Тое, што і смертны (у 3 знач.).
С. прысуд.
Смяротная кара.
4. перан. Крайні ў сваім праяўленні, вельмі моцны.
Смяротная нуда.
|| наз. смяро́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
та́йны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца тайнай для каго-н., вядомы нямногім.
Тайная сустрэча.
2. Які яшчэ не пазнаны, унутраная сутнасць якога не выяўлена.
Тайныя з’явы прыроды.
3. Загадкавы, таямнічы.
У яго словах адчуваўся т. сэнс.
4. Звязаны з сакрэтнасцю, прызначаны для сакрэтных спраў.
Тайная паліцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Калупа́с, кылупас ’чалавек, які не спяшаецца, робіць марудна’ (Яўс.). Мясцовае ўтварэнне ад калупаць ’рабіць марудна’. Утворана экспрэсіўпым суфіксам ‑ас, параўн. яшчэ вырвас ’хапуга’, які, апрача магілёўскіх, вядомы яшчэ шэрагу беларускіх гаворак, гл. Сцяцко, Афікс. наз., 62.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ля́ды ’дрэнны’ (маст., Сцяшк. Сл.), зах.-укр. ле́дий ’тс’, польск. жэшаўск. lady ’абы-які’. Відавочна, з польск. мовы, дзе лексема з’яўляецца другасным прыметнікам ад lada ’абы які’, якое ўспрымалася як прыметнік ж. р. (Слаўскі, 4, 22).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wyrobiony
1. падрыхтаваны, умелы, спрактыкаваны; дасведчаны;
~e oko — спрактыкаванае вока;
wyrobiony towarzysko — які умее трымаць сябе ў кампаніі;
2. выраблены; які склаўся (сфарміраваўся);
mam ~e zdanie na ten temat — у мяне на гэты конт склалася пэўная думка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
звяглі́вы, -ая, -ае (разм.).
1. Вісклівы (пра сабаку).
2. Які дакучае назойлівымі просьбамі, напамінаннямі, патрабаваннямі.
|| наз. звяглі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зледзяне́лы, -ая, -ае.
1. Які пакрыўся лёдам, ператварыўся ў лёд.
Зледзянелая дарога.
2. Халодны, як лёд; адубелы.
Зледзянелыя рукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
змяшча́льны, -ая, -ае.
Які здольны ўмясціць вялікую колькасць каго-, чаго-н.
З. бак.
Змяшчальнае памяшканне.
|| наз. змяшча́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зна́тны, -ая, -ае.
1. Вядомы, славуты.
Знатныя людзі краіны.
З. пчаляр.
2. Які належыць да знаці (уст.).
З. род.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зняво́лены, -ага, мн. -ыя, -ых, м.
Чалавек, пазбаўлены волі, які знаходзіцца ў турме.
|| ж. зняво́леная, -ай, мн. -ыя, -ых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)