Ро́зляг у выразе: розляг ідзе ’разносіцца, пашырацца (пра шум, крык і інш.)’ (навагр., Жыв. НС). Ад разляга́цца ’тс’, якое з прасл.*orz‑lęgati sę ’тс’ (параўн. укр.розляга́тися, польск.rozlegać się, н.-луж.rozlěgaś se, чэш.rozléhati se, славац.rozliehať sa, славен.razlégati se, серб.разле́гати се ’тс’, харв.razlèći se). Да раз- (роз-) і ле́гчы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скаўрэ́лы ‘закарэлы, заскарузлы’ (Касп.). Як відаць з ілюстрацыі не купляй скаўрэлага парасёнка, гутарка, відавочна, ідзе не толькі аб закарэлым, але і аб худым, хілым парасяці. У такім выпадку тут, магчыма, кантамінацыя карэлы (гл.) і чаўрэ́ць ‘станавіцца хілым, вянуць, сохнуць’ (гл.), што дае *скаўрэць, якое ўтворана з прыст. с‑ ад кара́ (гл.) г. зн. ‘пакрыцца карой’, перан. ‘захірэць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
няспо́рны
1. (малорезультативный) неспо́рый;
~ная рабо́та — неспо́рая рабо́та;
дождж ідзе́, але н. — дождь идёт, но неспо́рый;
2. (убыточный) неэконо́мный, невы́годный;
гэ́та бу́льба для насе́ння ~ная — э́тот карто́фель для семя́н неэконо́мный (невы́годный)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
scháuern
I
vi (vor G) дрыжа́ць, калаці́цца
mich scháuert — мяне дры́жыкі бяру́ць
II
vimp:
es scháuert — ідзе́ навальні́ца [дождж з гра́дам]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
nácherzählen
vt
1) перака́зваць
2) (D) раска́зваць, апавяда́ць
es wird ihm schlimm nácherzählt — аб ім ідзе́ [разыхо́дзіцца] нядо́брая сла́ва [гаво́раць нядо́бра]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
böse
1.
a злы, раззлава́ны, зло́сны; дрэ́нны
~ sein [wérden] — раззлава́цца
2.
adv дрэ́нна
es sieht ~ aus — спра́ва ідзе́ дрэ́нна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
разгавары́цца, ‑варуся, ‑ворышся, ‑верыцца; зак., зкім і без дап.
Разм. Пачаць шчырую гаворку з кім.‑н. — Эх, і лесу ж у вас многа! — сказаў настаўнік, каб разгаварыцца з палешуком і пазнаёміцца з ім бліжэй.Колас.Разгаварыліся тады землякі пра родны горад, і выявілася, што абодва з Горкай вуліцы.Пальчэўскі.// Пачаць многа гаварыць, стаць гаваркім. — Іменна, галубок, драч. Мы яго дзеркачом завём, — разгаварыўся дзед Мікалай. — Кажуць, птушка тая пехатой шыбуе з самай Афрыкі. Ідзе і ідзе сабе і анігадкі.Даніленка.Сяргей быў не вялікі мастак расказваць. Асабліва яму цяжкавата было пачынаць, разгаварыцца.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́луба, ‑ы, ж.
Суцэльнае гарызантальнае перакрыцце ў выглядзе падлогі на судне. Параход ідзе бліжэй да абрыву, і з верхняй палубы відаць вуліцы вёсак.Шамякін.Паруснік, старая пасудзіна, на палубу якой.. нават партовыя грузчыкі ступалі неахвотна, выдаваўся.. [Тапурыю] цяпер прыгожым.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падба́віць, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., што і чаго.
Крыху, нямнога прыбавіць. Падбавіць цукру ў чай. □ Раптам .. [Васілю] здалося, што наперадзе нехта ідзе .. Васіль падбавіў хады. Чалавек пачуў яго, стаў.Мележ./убезас.ужыв.— О, снегу падбавіла за ноч, — сказаў .. [дзед].Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перашы́ек, ‑шыйка, м.
Вузкая паласа зямлі, якая злучае часткі сушы (два мацерыкі ці мацярык з паўвостравам) або аддзяляе адзін водны масіў ад другога. Панамскі перашыек. Карэльскі перашыек. □ Машына ідзе па вузкім перашыйку, які аддзяляе возера.. ад мора.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)