БРАЗІ́ЛІЯ

(Brasilia),

горад, сталіца Бразіліі. Размешчана ў цэнтр. ч. Бразільскага пласкагор’я, на беразе штучнага вадасховішча. 1596,3 тыс. ж. (1991, у межах Федэральнай акругі). Вузел аўтадарог. Міжнар. аэрапорт. Лёгкая і харч. прам-сць. Ун-т.

Рашэнне пра буд-ва Бразіліі прынята Нац. кангрэсам Бразіліі ў 1955 з мэтаю выканання спец. параграфа канстытуцыі 1891 пра перанос сталіцы з Рыо-дэ-Жанейра ў пункт, блізкі да геагр. цэнтра краіны. Буд-ва пачата ў 1957. Афіц. перанос сталіцы адбыўся 21.4.1960.

Будаваўся з 1957 пад кіраўніцтвам арх. Л.Косты паводле яго ген. плана. Горад у плане нагадвае самалёт або птушку ў палёце (у «фюзеляжы» — цэнтр. плошчы з грамадскімі будынкамі, у «крылах» — жылыя раёны). На цэнтр. трохвугольнай пл. Трох улад размешчаны Палац урада, будынкі Нац. кангрэса і Вярх. суда; на беразе вадасховішча — Палац прэзідэнта (Палац Світання). Пабудаваны таксама сабор (1970), будынкі мін-ваў унутр. спраў (1966), узбр. сіл (1974) і інш. Гал. аўтар экспрэсіўных, пластычных і сімвалічных па форме грамадскіх будынкаў арх. О.Німеер. Стварэнне Бразіліі — смелы горадабуд. эксперымент, дзе выявіліся навізна і своеасаблівасць планіроўкі і забудовы, дакладнасць арганізацыі трансп. патокаў, удала выкарыстаны ландшафт.

т. 3, с. 236

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́лецець

1. (her)áusfliegen* vi (s); áuffliegen* vi (s) (пра птушку); ábfliegen* vi (s) (пра самалёт); heráusstürzen vi (s), hináusstürzen vi (s) (выскачыць);

матацы́кл вы́лецеў на даро́гу das Mótorrad kam auf den Weg gerást;

2. разм. (быць выгнаным) hináusgeworfen wérden;

◊

гэ́та вы́лецела ў мяне́ з галавы́ das ist mir (gänzlich) entfállen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

stable

I [ˈsteɪbəl]

1.

n.

1) ста́йня f.

2) хлеў -ява́ m.

3) бегавы́я ко́ні аднаго́ ўла́сьніка, каню́шня f., ко́нны заво́д

2.

v.t.

ста́віць у ста́йню, трыма́ць у ста́йні

•

- stables

II [ˈsteɪbəl]

adj.

1) усто́йлівы, стабі́льны; трыва́лы

stable currency — усто́йлівая валю́та

stable foundation — трыва́лы падму́рак

2) асто́йлівы (самалёт)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

scout

[skaʊt]

1.

n.

1) выве́днік, разьве́дчык -а m., выве́дніца, разьве́дчыца f.

2) выве́дніцкі самалёт або́ карабе́ль

3) выьве́дваньне n., выве́дка, разьве́дка f.

4) скаўт -а m.

2.

v.t.

1)

а) выве́дваць, разьве́дваць

б) шука́ць

Go and scout for firewood — Ідзі́ і пашука́й дро́ваў для во́гнішча

2) назіра́ць; сачы́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

вядо́мы I в разн. знач. изве́стный; (несомненный — ещё) заве́домый;

~мыя ўсяму́ све́ту падзе́і — изве́стные всему́ све́ту собы́тия;

в. маста́к — изве́стный худо́жник;

в. гульта́й — изве́стный (заве́домый) лентя́й;

◊ ~мая спра́ва (рэч) — в знач. вводн. сл. изве́стное де́ло;

у ~май ступе́ні — в изве́стной сте́пени

вядо́мы II ведо́мый;

в. самалёт — ведо́мый самолёт;

~мае ко́ла — ведо́мое колесо́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заляце́ць сов.

1. (летя, оказаться высоко или далеко) залете́ть, улете́ть;

самалёт ~це́ў за паля́рны круг — самолёт залете́л за поля́рный круг;

2. (во время перелёта остановиться где-л.) залете́ть;

~це́лі забра́ць по́шту — залете́ли забра́ть по́чту;

3. (летя, влететь куда-л.) залете́ть; (о птицах — ещё) запорхну́ть;

у се́нцы ~це́ла пту́шка — в се́ни залете́ла (запорхну́ла) пти́чка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падляце́ць сов.

1. (приблизиться, летя) подлете́ть;

самалёт ~це́ў да аэрадро́ма — самолёт подлете́л к аэродро́му;

2. (вверх) подлете́ть, подпры́гнуть;

мяч ~це́ў пад столь — мяч подлете́л до потолка́;

3. разг. (приблизиться бегом) подлете́ть;

дзяўчы́нка ~це́ла да ма́ці — де́вочка подлете́ла к ма́тери;

4. (под что-л.) подлете́ть;

верабе́й ~це́ў пад страху́ — воробе́й подлете́л под кры́шу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пераваро́т, ‑у, М ‑роце, м.

1. Змена існуючага грамадска-палітычнага ладу або ўрада сілай. Дзяржаўны пераварот. Рэвалюцыйны пераварот. Палітычны пераварот.

2. Рэзкі паварот, карэнныя змены ў развіцці, ходзе чаго‑н. Пераварот у навуцы. Тэхнічны пераварот. □ З’яўленне такога натоўпу зрабіла ў доме цэлы пераварот. Колас. І вось за адзін вечар адбыўся цэлы пераварот, адчуў Віця, што цяпер не толькі пра свае клопаты думаць трэба. Нядзведскі.

3. Спец. Фігура вышэйшага пілатажу, пры якой самалёт пераварочваецца ў паветры. Зрабіўшы правы, пасля левы віражы, Крывахіж паправіў на плячах лямкі парашута.. І пайшлі перавароты, пасля пятля... Алешка. // Гімнастычная фігура, пры якой цела гімнаста пераварочваецца ў паветры.

•••

Дварцовы пераварот — насільная змена манарха, кіраўніка дзяржавы сіламі прыдворных груп высокапастаўленых асоб без ўдзелу народных мас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перасе́сці, ‑сяду, ‑сядзеш, ‑сядзе; пр. перасеў, ‑села; заг. перасядзь; зак.

1. Устаўшы з аднаго месца, сесці на другое. [Клара] гулка бахнула вечкамі парты, устала і папрасіла ў Веры Іванаўны, класнага кіраўніка, дазволіць ёй перасесці на другую парту. Б. Стральцоў. Ганна Сцяпанаўна перасела на мяккае крэсла, адкуль было зручней глядзець. Шыцік.

2. Перайсці з аднаго транспарту на другі, каб ехаць далей. Перасесці з цягніка на самалёт. □ Дзесьці па дарозе да Масквы, на адной з невялікіх станцый, я павінен буду выйсці з цягніка, перасесці ў глыбокія сялянскія мажары і ехаць у Віхораўскі калгас. Галавач. // Перайсці на іншую работу, памяняць месца работы. З калгаснага трактара к таму часу перасеў [Анкуда] на тралёвачнік. Карамазаў.

3. Засесці (у горле і пад.). Бульба ў горле перасела.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

drone

I [droʊn]

1.

n.

1) тру́цень -тня m.

2) informal гульта́й -я́ m., гульта́йка f., абібо́к -а m.

3) бесьпілётны самалёт

2.

v.i.

абіва́цца бязьдзе́йна, гультаява́ць

II [droʊn]

1.

v.

1) гудзе́ць; гусьці́

2) гавары́ць манато́нна

2.

n.

1) гуд -у m., гудзе́ньне n. (мато́ру)

2) ба́савая тру́бка дуды́

3) манато́нны прамо́ўца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)