бычо́к

I -чка́ (молодой бык) бычо́к;

◊ ка́зка пра бе́лага бычка́ — ска́зка про бе́лого бычка́

II (рыба) бычо́к

III прост. оку́рок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Гарбу́ша ’рыба гарбуша’ (БРС), укр. горбу́ша. Новае запазычанне з рус. горбу́ша ’рыба гарбуша’. У рус. мове гэта слова вядома ўжо ў слоўніках канца XVIII ст. Паводле Шанскага (1, Г, 130), гэта слова ў рус. мове з’явілася спачатку ў далёкаўсходніх дыялектах. Назва дадзена рыбе за вялікі горб, які вырастае ў самцоў. Гл. Шанскі, там жа.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аку́ла

(рус. акула, ад нарв. hákaal)

вялікая драпежная марская рыба з вераценападобным целам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

балы́к

(цюрк. balyk = рыба)

прасоленая і правяленая або правэнджаная спінная частка чырвонай рыбы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

івасі́

(рус. иваси, ад яп. iwasi)

невялікая прамысловая рыба сям. селядцовых, ціхаакіянская сардзіна.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Бабыр ’каленік (рыба)’ (Інстр. II, 57). Параўн. укр. боби́рь ’Acerina rossica Pall., ёрш’, рус. бобы́рь ’Acerina rossica’, ’Cyprinus gobio’, бобыль ’Acerina rossica Pall’. Галавастыя рыбы часта носяць назвы, утвораныя ад асновы bob‑, bab‑ (аб аснове гл. Попавіч, ЈФ, 19, 159–171), якая ў некаторых выпадках супадае з ба́ба (параўн. Безлай, Posk. zv.). Гл. яшчэ ба́ба-ры́ба, бабу́р.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сёмга ‘прамысловая рыба сямейства ласасёвых’ (ТСБМ), звычайна ласо́сь (Ласт.; гл.). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 73), з рус. сёмга, якое вядома з 1526 г.; ст.-рус. семга (1625 г.). Не мае пэўнай этымалогіі; лічаць запазычаннем з фін. tonka, Р. скл. tongan ‘від дробнага ласося’ ці з лац. salmo ‘ласось’ або тур. semek ‘рыба’. Падрабязна гл. Фасмер (3, 598).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Начы́нка ’фарш’ (Растарг.), ’нафаршыраваная рыба, парася і інш.’ (ТС), начына́нка, начы́ненка, начыня́нка ’тс’ (Ян.). Да начыня́ць ’фаршыраваць’, гл. чыні́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ба́ер Нізіна, якая вясной затапляецца і куды разам з вадой трапляе рыба; рыбны садок (Зах. Бел.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

ryba

ryb|a

ж. рыба;

iść na ~y — ісці на рыбалку; ісці ў рыбу;

jak ~a w wodzie — як рыба ў вадзе;

łowić ~y w mętnej wodzie — у каламутнай вадзе рыбу лавіць;

gruba ~a — вялікая шышка; важная птушка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)