Тарсі́нкі ’лёгкія тапачкі’ (Жд. 3). Утворана ад рус. Торгси́н ’гандлёвая кампанія па продажы дэфіцытных тавараў за валюту і каштоўныя металы ў савецкі час (20‑я гады)’ (размоўнае скарачэнне «Всесоюзное объединение по торговле с иностранцами»).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запру́ддзе Месца, абшар па той бок запруды, стаўка (Слаўг.). Тое ж запру́дзік (Слаўг.).
□ в. Запруддзе Сен., ур. Запрудзік (сенажаць за былым стаўком на р. Пацэі) каля в. Бязуевічы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
зайти́ сов., в разн. знач. зайсці́, мног. пазахо́дзіць;
далеко́ зайти́ далёка зайсці́;
зайти́ в реда́кцию зайсці́ ў рэда́кцыю;
зайти́ за това́рищем зайсці́ па тава́рыша;
зайти́ за дом зайсці́ за дом;
со́лнце зашло́ со́нца зайшло́;
разгово́р зашёл о литерату́ре гу́тарка зайшла́ пра літарату́ру;
зайти́ с пра́вой стороны́ зайсці́ з пра́вага бо́ку;
зайти́ в чём-л. сли́шком далеко́ зайсці́ ў чым-не́будзь ве́льмі далёка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
zugrúnde, zu Grúnde
~ géhen* — (за)гі́нуць
~ légen — (па)кла́сці ў асно́ву
~ líegen* — ляжа́ць у асно́ве
~ ríchten — загубі́ць, зні́шчыць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
недагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Недастатковы нагляд за кім‑, чым‑н. Па абодва бакі вуліцы стаялі цёмныя, шэрыя ад часу і недагляду, дамы. Галавач. // Памылка, промах, зробленыя з-за няўважлівасці, нядбайнасці. — Памылкі і недагляды бываюць, — апусціўшыся на крэсла і абмякшы неяк, прызнаў Ваўчок. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вадзі́ць несов.
1. в разн. знач. води́ть;
в. дзяце́й гуля́ць — води́ть дете́й гуля́ть;
в. машы́ну — води́ть маши́ну;
в. смы́кам па стру́нах — води́ть смычко́м по стру́нам;
в. знаёмства — води́ть знако́мство;
2. безл. шата́ть;
ад сто́мы яго́ во́дзіць у бакі́ — от уста́лости его́ шата́ет из стороны́ в сто́рону;
3. (рожать — о животных) приноси́ть;
аве́чка ко́жны год во́дзіць па дво́е ягня́т — овца́ ежего́дно прино́сит по два ягнёнка;
◊ в. за нос — води́ть за́ нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
уе́хаць сов.
1. (внутрь чего-л.) въе́хать;
машы́на ўе́хала ў лес — маши́на въе́хала в лес;
2. (опуститься во что-л. вязкое) погрузи́ться;
у. па кале́ні ў гразь — погрузи́ться по коле́ни в грязь;
3. разг. прое́хать;
за дзень уе́хаў сто кіламе́траў — за день прое́хал сто киломе́тров;
4. (осесть) врасти́;
ха́та ўе́хала ў зямлю́ — изба́ вросла́ в зе́млю;
◊ у. па ву́шы — окуну́ться с голово́й;
што ўбіў, то ўе́хаў — посл. не подстегнёшь — не пое́дешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Прахво́ст ’нягоднік, падлюга’ (ТСБМ, Нас.), прохво́ст ’тс’ (ТС). Рус. прохво́ст ’тс’, стараж.-рус. профо́с(с) ’наглядчык за салдатамі, узятымі пад варту; прыстаў’ (з XVII ст.). З нова-в.-ням. Profoss ’асоба на вайсковых караблях, якая сочыць за выкананнем статуту на караблі і карае яго парушальнікаў’, што другасна было набліжана да хвост (гл.). Па іншай версіі, магчыма, з с.-нідэр., нідэр. provoost < ст.-франц. prévost (франц. prévôt) ’суддзя, начальнік жандармерыі’, што з лац. praepositus < praeponere ’класці наперад’ (Фасмер, 3, 385). Беларускае слова, калі меркаваць па яго распаўсюджанню, запазычана з рускай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засто́ены, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і застаялы. Добра бяжыць па прымятай дарозе застоены за ноч конь. Машара. [Веньямін] зайшоў у пакой. У нос дало кіслым, застоеным паветрам. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грудкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты грудай, грудкамі, няроўны. З-за вёскі даляцелі людскія галасы і грукат колаў па сухой грудкаватай дарозе: відаць, калгаснікі .. вярталіся ўжо з копкі бульбы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)