БЕ́ЛЫ Андрэй

(сапр. Бугаеў Барыс Мікалаевіч; 26.10.1880, Масква — 8.1.1934),

рускі пісьменнік, тэарэтык сімвалізму. Скончыў Маскоўскі ун-т (1903). Належаў да «малодшага пакалення» сімвалістаў. Першы зб. вершаў — «Золата ў блакіце» (1904). Трагічнымі інтанацыямі прасякнуты напісаныя рытмічнай прозай 4 «сімфоніі»: «Паўночная сімфонія (1-я гераічная)», (1900, выд. 1904), «Сімфонія (2-я драматычная)» (1902), «Вяртанне» (1905); «Кубак мяцеліц» (1908). Рэвалюцыю 1905—07 Белы ўспрыняў з уздымам, але быў далёкі ад яе паліт. асэнсавання. У 1909 выдаў зб-кі вершаў «Попел» (асн. тэма — трагічнае становішча тагачаснай Расіі) і «Урна» (расчараванне ў юнацкіх ідэалах і шуканнях). Раманы «Пецярбург» (1913—14, перапрацаванае выд. 1922) прысвяціў гіст. лёсу Расіі і падвёў сімвалічныя вынікі «заходняга» перыяду яе развіцця. Пасля Кастр. рэв. 1917, якая бачылася яму мяцежнай, ачышчальнай стыхіяй (паэма «Хрыстос уваскрэс», 1918), пісаў пераважна прозу (аўтабіягр. аповесці «Коцік Лятаеў», 1922; «Хрышчоны кітаец», 1927; раман «Масква», ч. 1—2, 1926). Распрацаваў эстэтыку сімвалізму (зб. арт. «Сімвалізм», 1910) і тэорыю рытму ў вершы і прозе, дзе ўпершыню выкарыстаў матэм. метады («Рытм як дыялектыка» і «Медны коннік», 1929; арт. ў час. «Горн» у 1919). Аўтар мемуараў «На мяжы двух стагоддзяў» (1930), «Пачатак стагоддзя. Успаміны» (1933), «Паміж дзвюх рэвалюцый» (1934) і інш.

т. 3, с. 82

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

забури́ться сов., горн.

1. (углубиться, сверля горную породу) углы́біцца, паглы́біцца, бу́рачы, свідру́ючы;

2. (сойти с рельсов, засесть в грунте) забуры́цца;

вагоне́тка сошла́ с ре́льсов и забури́лась вагане́тка сышла́ з рэ́ек і забуры́лася.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́раблены

1. вы́работанный, произведённый, изгото́вленный, вы́пущенный;

2. тех. вы́деланный, вы́дубленный, продублённый;

3. вы́работанный;

4. обрабо́танный, возде́ланный;

5. смастерённый;

6. разг. испа́чканный, изма́занный, отде́ланный;

7. горн. вы́работанный, разрабо́танный;

8. отде́ланный;

1-8 см. вы́рабіць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пад’ёмны Hébe-;

пад’ёмны кран тэх. Hébekran m -(e)s, -e і -kräne, Kran m;

пад’ёмныя механі́змы Hébezeuge pl, Hébevorrichtungen pl;

пад’ёмная машы́на горн. Fördermaschine f -, -n;

пад’ёмная сі́ла ав. Trág kraft f -, Áuftrieb m -(e)s;

пад’ёмны мост Zúgbrücke f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

скат​I

1. (наклон) схіл, род. схі́лу м., спад, род. спа́ду м., пака́т, -ту м.;

2. (крыши) бок, род. бо́ка м.; схіл, род. схі́лу м.;

3. горн., гидр., техн. скат, род. ска́та м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ствол м.

1. (дрэва) Stamm m -(e)s, Stämme, Báumstamm m;

2. (стралковай зброі) Lauf m -(e)s, Läufe; Rohr n -(e)s, -e (гарматны);

3. архіт. (частка калоны) Schaft m -(e)s, Schäfte;

4. горн. Scháchtsäule f -, -n, Scháchtröhre f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

отва́л м.

1. адва́л, -лу м.;

2. (в плуге) акладня́, -ні ж.; палі́ца, -цы ж., адва́л, -ла м.;

3. (в грейдере) адва́л, -ла м.;

4. горн. адва́л, -лу м.;

◊

накорми́ть до отва́ла накармі́ць да адва́лу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Strécke

f -, -n

1) адле́гласць, праця́гласць; прасто́ра; дыста́нцыя

éine ~ Wegs — ча́стка шэ́цху [даро́гі]

2) чыг. лі́нія, пераго́н

die ~ ist frei — шлях свабо́дны

3) горн. штрэк

4) матэм. адрэ́зак

ein Тіеr zur ~ bríngen* — забі́ць зве́ра

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

распрацо́ўка ж.

1. (зямлі) Beárbeitung f -;

2. горн. Áusbeutung f -; Ábbau m -(e)s; Förderung f - (здабыча);

адкры́тая распрацо́ўка Tágebau m -(e)s;

падзе́мная распрацо́ўка Úntertagebau m, Tíefbau m;

3. (праекта, пытання і г. д.) Áusarbeitung f -, Erárbeitung f -;

распрацо́ўка пла́на die Erárbeitung éines Plánes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

падрыўны́

1. вайск., горн. Spreng-;

падрыўны́ зара́д Spréngladung f -, -en;

падрыўна́я ша́шка Spréngkörper m -s, -;

падрыўна́я спра́ва Spréngwesen n -s;

2. перан. Zersétzung -, subversív [-vɛr-];

падрыўна́я рабо́та Zersétzungsarbeit f -, Wühlarbeit f -;

падрыўна́я дзе́йнасць subversíve [-vɛr´zi:və] Tätigkeit, Subversión f -; Stö́rtätigkit f -, Wǘhltätigkeit f -;

падрыўны́я мэ́ты subversíve Zíele

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)