Ні́бы ’быццам, як бы’ (Нас., Касп., Сл. ПЗБ), нібы́ ’быццам, нібы’ (Бяльк.), нібу ’як быццам, нібы’ (ТС), укр.ні́би, польск.niby. З ні ў параўнальнай функцыі і бы (гл.), што функцыянальна адпавядае рус.как бы, чэш.jakoby і пад. (ESSJ SG, 2, 488). Больш частая форма нібыта, нібытта выводзіцца Карскім непасрэдна з дзеяслоўнай формы быць у спалучэнні з адмоўем і часціцай (Карскі 2-3, 85; 1, 245), у карысць чаго можа сведчыць і магіл. нібы́ццам ’быццам’ (Бяльк., Ян.), калі гэта не вынік кантамінацыі (нібы × быццам).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбазу́ліць, разбязу́ліць ’распесціць’ (Арх. Федар., Сцяшк. Сл.; ваўк., рагач., Сл. ПЗБ), разбазу́ліцца ’раздурэцца’, ’панадзіцца, звыкнуцца’ (гродз., ваўк., Сл. ПЗБ; Нас.), разбазу́лены ’распусны, разбэшчаны’ (Сцяшк. Сл.); параўн. рус.смал.разбезу́литься ’разбалавацца, раздурэцца’, што да базу́лить ’балаваць каго-небудзь’, базу́льнік, базу́ла ’свавольнік’. Здавальняючая этымалогія зыходнага *базуліць адсутнічае, параўн. бязула ’гультай’, (< без + ул‑), гл. ЭСБМ, 1, 437. Няпэўна. Магчыма, роднасныя з рус.дыял.базли́ть ’крычаць’, базло́ ’крыкун’, ’злы чалавек, падманшчык’, ’горла’, этымалогія якіх няясная. Сюды ж і разбазы́ляць ’разпесціць, раздурыць’ (Янк. Мат.). Магчыма, гэта запазычанне з літ.bỹzulioti ’зыкаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рамшту́к, рамчу́к ’палачка на раму’ (Сл. ПЗБ). Вельмі падобна на германізм, параўн. ням.Rahmen, ням.-аўстр.Rahm ’рама’, ст.-в.-ням.ram ’падпора’ і ням.Stock ’палка’. Рамчук магло б разглядацца як адаптацыя замежнай словаформы з выкарыстаннем малапрадуктыўнага, але блізкага па гучанні суф. ‑чук, што тут не нясе памяншальнай семантыкі, уласцівай гэтаму элементу. Цяжка пагадзіцца з Лаўчутэ (Балтизмы, 129), што гэта літуанізм і дэмінутыўнае ўтварэнне ад рама (гл.) з элементам ‑амшт‑ балтыйскага паходжання, параўн. літ.ramstùkas ’тс’ < ramstis ’папярочная планка, падпорка, апора’, remti ’падпіраць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сіваваро́нка ‘птушка Coracias garrulis L., сіваграк’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сцяшк., Жыв. св., ЛА, 1), сіваронка ‘тс’ (Арх. Федар.), сі́вая варонка ‘тс’ (ЛА, 1), сіваўро́нка ‘тс’ (Сцяшк., Нар. лекс.), сі́ўка‑варо́нка ‘тс’ (Нас., Касп., Нар. лекс., ЛА, 1), сіва́я варона ‘тс’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 1). Рус.сивоворо́нка, дыял.си́воронок, сиворо́нка; апошнія ў выніку гаплалогіі з сивоворон(ок) (Фасмер, 3, 616). Ад сівы і варона, гл. (Праабражэнскі, 2, 283; Фасмер, там жа). Ніканчук (БЛ, 9, 59) адмаўляе этымалагічную сувязь з варона — хутчэй гэта субстытуцыя слова грак, гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
kto
хто;
kto to jest? — хто гэта?;
kto bądź — хто-небудзь;
sprawdź, kto przyszedł — паглядзі, хто прыйшоў;
kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje прык. хто рана ўстае, таму Бог дае; хто дбае, той і мае
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
betka
м. (przy kim/czym) дробязь (у параўнанні з кім/чым);
to co zrobili ci chuligani, to betka przy wandalach z Radzymina — тое, што зрабілі гэтыя хуліганы, гэта “кветачкі” (дробязь) у параўнанні з вандаламі з Радзыміна.
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
bezwzględnie
1. бязлітасна, няшчадна; сурова;
traktować kogo bezwzględnie — жорстка ставіцца да каго;
2. абсалютна; безумоўна; цалкам, зусім;
ufać komu bezwzględnie — абсалютна (безумоўна) давяраць каму;
3. безумоўна; абавязкова; пэўна;
to bezwzględnie trzeba zobaczyć — гэта абавязкова трэба пабачыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
e
э; ах; эх; ай; эй; гэй; о; ого;
e, jaka to nagroda! — ай, што гэта за ўзнагарода!;
e, chodź no tu! — эй (гэй), хадзі сюды!;
e, to z pana majster! — о (ого), дык вы майстар!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)