Verbum

пакры́ць, -ры́ю, -ры́еш, -ры́е; -ры́ты; зак.

1. гл. крыць.

2. каго-што. Пакласці, накласці зверху на каго-, што-н.

П. сцены слоем фарбы.

3. каго-што. Запоўніць, усеяць чым-н. на паверхні.

Хмары пакрылі неба.

Цела пакрыта высыпкай.

4. што. Пра гукі: заглушыць, зрабіць нячутным.

Гром апладысментаў пакрыў апошнія словы прамоўцы.

5. што. Кампенсаваць, замяніць чым-н.

П. растрату.

П. выдаткі.

6. каго-што. Дапамагчы ўтаіць, схаваць, не выдаўшы чый-н. учынак.

П. чыю-н. віну.

7. што. Пераадолець перамяшчэннем.

Лыжнік пакрыў двухкіламетровую дыстанцыю за 10 хвілін.

8. што. У картачнай гульні: паклаўшы вышэйшую карту, вывесці з гульні карту партнёра.

П. валета дамай.

9. каго. Апладніць (пра жывёл; спец.).

|| незак. пакрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пакрыццё, -я́, н. (да 2, 3, 5—9 знач.).

насы́паць, -плю, -плеш, -пле; насы́п; -паны; зак.

1. што і чаго. Сыплючы, пакрыць паверхню чаго-н.; нацерушыць, рассыпаць.

Н. пяску на дарожку.

2. што і чаго. Напоўніць што-н. чым-н. сыпкім.

Н. мех аўса.

3. што. Зрабіць, пабудаваць насып з якога-н. сыпкага матэрыялу.

Н. курган.

|| незак. насыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. насы́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

наткну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. на што. Наскочыць на што-н. вострае.

Н. на сук.

2. на каго-што. Рухаючыся, нечакана сутыкнуцца з кім-, чым-н.

Н. на засаду.

3. перан., на што. Нечакана, выпадкова выявіць, знайсці што-н.

Н. на цікавую кніжку.

Н. на след.

|| незак. натыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

падкупі́ць, -куплю́, -ку́піш, -ку́піць; -ку́плены; зак.

1. каго (што). Схіліць на свой бок грашамі, падарункамі.

П. сведак.

2. перан., каго (што). Выклікаць чым-н. сімпатыю да сябе.

П. усіх сваёй шчырасцю.

3. што і чаго. Купіць дадаткова ў невялікай колькасці.

П. прыпраў для кансервавання.

|| незак. падкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. по́дкуп, -у, м. (да 1 знач.).

пазакру́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Закруціць, завіць (валасы); замацаваць, завязаць усё, многае.

П. вусы.

П. дротам дачныя брамкі.

2. што. Абвязаць, абматаць чым-н. усё, многае.

П. бінтам пальцы.

3. каго-што. Загарнуць у што-н. усіх, многіх або ўсё, многае.

П. дзяцей у коўдры.

4. што. Круцячы, закрыць, завінціць усё, многае.

П. краны.

П. гайкі.

паі́ць, паю́, по́іш, по́іць; паі́; по́ены; незак., каго (што).

1. Даваць піць.

П. дзяцей.

П. і карміць сям’ю (мець на ўтрыманні, даваць пражытак).

2. Даваць піць спіртныя напіткі, частаваць чым-н. алкагольным.

Не ўздумайце яго п.: яму трэба сёння садзіцца за руль.

|| зак. напаі́ць, -паю́, -по́іш, -по́іць; -по́ены.

|| наз. пае́нне, -я, н. (да 1 знач.).

П. жывёлы.

мах¹, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Адзін хуткі рух у паветры чым-н., узмах.

М. крыла.

М. рукі.

2. У спорце: адзін рух нагой, рукой або корпусам уперад, назад або ўбок.

М. уперад.

◊

Адным махам, за адным махам (разм.) — адразу, за адзін прыём.

Даць маху (разм.) — дапусціць памылку.

З усяго маху (разм.) — размахнуўшыся, з усяе сілы.

меркава́ць, мярку́ю, мярку́еш, мярку́е; мярку́й; меркава́ны; незак.

1. што і з дадан. Гаварыць, разважаць, абмяркоўваць што-н.

М., як жыць далей.

2. Рабіць якія-н. вывады, дапушчэнні.

М. па-свойму.

3. што і з інф. Мець намер, план.

М. паехаць у вёску.

4. пра каго-што і аб кім-чым. Ацэньваць якім-н. чынам, рабіць заключэнне.

М. аб чалавеку.

напо́мніць, -ню, -ніш, -ніць; зак.

1. аб кім-чым, пра каго-што і без дап. Прымусіць каго-н. успомніць.

Н. пра сябе.

Н. аб мінулым.

2. каго-што. Здацца падобным на каго-, што-н.; нагадаць.

Гэты чалавек напомніў сябра.

|| незак. напаміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. напаміна́нне, -я, н. (да 1 знач.) і напамі́нак, -нку, м. Падзякаваць за н.

нарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.

1. каго (што). Даць жыццё каму-н., пусціць на свет.

Н. сына.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., што. Даць пачатак чаму-н., стварыць што-н., быць прычынай з’яўлення чаго-н.

Крыўда нарадзіла злосць.

◊

У чым маці нарадзіла (разм.) — зусім голы.

|| незак. нараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. нараджэ́нне, -я, н.