Verbum

расцячы́ся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чэ́цца; расцёкся, -цякла́ся, -ло́ся;

1. Пацячы ў розных кірунках па якой-н. паверхні.

Вада расцяклася па падлозе.

2. перан. Распаўсюдзіцца дзе-н., па чым-н.

Па целе расцяклася цеплыня.

Расцёкся пах свежага хлеба.

|| незак. расцяка́цца, -а́ецца.

|| наз. расцяка́нне, -я, н.

рэ́дкасць, -і, ж.

1. гл. рэдкі.

2. Рэдкая з’ява.

Жывыя кветкі на Поўначы — вялікая р.

3. Рэдкі прадмет, музейная, антыкварная рэч.

Бібліяграфічная р.

Калекцыя рэдкасцей.

◊

На рэдкасць — аб кім-, чым-н. выключным, рэдкім.

Дні стаялі на рэдкасць халодныя.

Не рэдкасць — звычайна, часта бывае.

Такія выпадкі — не рэдкасць.

свішч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Загана ў чым-н. у выглядзе адтуліны, сітавіны.

С. у арэхах.

2. Скрытая пустата, ракавіна ў металічным ліцці (спец.).

3. Ненармальны канал, які ўтвараецца ў тканках арганізма з выхадам на паверхню цела; фістула.

С. на губе.

|| прым. сві́шчавы, -ая, -ое.

зае́сціся, -е́мся, -ясі́ся, -е́сца; -ядзі́мся, -ясце́ся, -яду́цца; -е́ўся, -е́лася; -е́шся; зак., з кім і без дап. (разм.).

Счапіцца ў злоснай сварцы або быць у непрымірымых адносінах з кім-н.

З. з суседам.

Ён так заеўся, што ні ў чым не хоча саступаць.

|| незак. заяда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

закліна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго (што). Настойліва прасіць, маліць аб чым-н.

З. памяццю бацькоў.

2. каго-што. У прымхлівых людзей: падпарадкоўваць сабе сілай магічных слоў, малітваў.

З. змей.

З. скарб.

|| наз. закліна́нне, -я, н. (да 2 знач.).

|| прым. закліна́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).

закупо́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. што. Заткнуць шчыльна (адтуліну ў чым-н.).

З. бочку.

Тромб закупорыў вену.

2. каго (што). Прымусіць сядзець у памяшканні (разм.).

З. у чатырох сценах.

|| незак. закупо́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. закупо́рванне, -я, н. і закупо́рка, -і, ДМ -рцы, ж.

за́тычка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Тое, чым затыкаюць што-н.

Драўляная з.

◊

Ад усіх дзірак (бочак) затычка — пра чалавека, якога пастаянна скарыстоўваюць для замены каго-н., выканання розных даручэнняў і пад; які любіць умешвацца не ў свае справы ці прымаць удзел ва ўсім.

змацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.

1. што. Моцна злучыць.

З. бярвёны скобамі.

Сумесная барацьба іх яшчэ больш змацавала (перан.).

2. што чым. Засведчыць што-н. (афіц.).

З. дакумент подпісам.

З. подпіс пячаткай.

|| незак. змацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. змацава́нне, -я, н. і змацо́ўванне, -я, н.

знаёмы, -ая, -ае.

1. каму. Такі, пра якога ведалі раней, вядомы.

Знаёмая мелодыя.

2. з чым. Які зведаў, выпрабаваў што-н.

Чалавек, з. з тутэйшымі парадкамі.

3. Які знаходзіцца ў знаёмстве (у 1 знач.) з кім-н., асабіста вядомы.

З. чалавек.

Добры з. (наз.). Спаткаць знаёмага (наз.).

абабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіцца, адбіцца, адпасці (пра рэчы, тынк і пад.).

2. перан. Звыкнуцца з чым-н., перастаць заўважаць дрэннае.

За столькі год абабіліся, дык і зараз церпім.

|| незак. абабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.