халадні́к, ‑у, м.

Халодная страва з бацвіння, шчаўя, агуркоў, цыбулі, запраўленая смятанай і пакрышаным яйцом. З кухні чуваць быў прыглушаны басок: — Ну, Алена Паўлаўна, якія прэтэнзіі?.. Вы ведаеце, чым халаднік запраўлены? Смятана — першы гатунак, яйцы, цыбуля зялёная, кроп — халаднік, хоць выпі... Сапрыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штуко́віна, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і штука (у 3 знач.); незвычайная, складаная рэч. [Дымок:] — Талент дойліда, на жаль, цяпер рэдкая штуковіна, хоць мы не скупімся на такія эпітэты. Карпаў. На сцяне віселі тэрмометр, барометр і яшчэ нейкія штуковіны, якіх не ведаў Кастусь. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ядо́мы, ‑ая, ‑ае.

Прыгодны для спажывання, для скарыстання ў ежу. Ядомыя ягады. Ядомыя грыбы. □ Мяне.. цікавіла — збегаць да маці і падлавіць ад яе што-небудзь ядомае, хоць цукру кавалачак. Гарэцкі. Дома і салома ядома, на чужыне і гарачы тук стыне. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыклада́ць несов.

1. прикла́дывать;

2. (присоединять) прилага́ть;

3. (направлять на что-л., применять) прилага́ть;

4. прида́вливать, прижима́ть;

5. разг. прибавля́ть, привира́ть;

1-5 см. прылажы́ць, прыкла́сці;

◊ хоць да ра́ны ~да́й — как шёлковый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пакаці́ць сов.

1. покати́ть;

п. бервяно́ — покати́ть бревно́;

2. (быстро поехать) покати́ть;

3. разг. (свалить) повали́ть;

ён ~ці́ў мяне́ на зямлю́ — он повали́л меня́ на зе́млю;

◊ хоць шаро́м пакаці́ — хоть шаро́м покати́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

паме́рці сов., прям., перен. умере́ть;

◊ хоць памры́ — хоть умри́;

п. з ро́гату — умере́ть со сме́ху;

п. няма́ ча́су — умере́ть не́когда;

на лю́дзях і п. не стра́шна — посл. на миру́ и смерть красна́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

дужы, моцны, магутны, трывалы, вынослівы, цягавіты, здаровы; жылісты (разм.); мядзведжы (перан.) □ хоць у саху

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

стараве́р, ‑а, м.

Чалавек, які належаў да адной з рэлігійных груп, што не прынялі царкоўных рэформ 17 ст. у Расіі і варожа адносіліся да афіцыйнай праваслаўнай царквы. Хоць .. [пісар] чалавек і малады, — яму толькі дваццаць восем гадоў, — але барада вырасла, як у добрага старавера. Колас. [Лявон:] А чаму стараверы выйгралі [справу па судзе], хоць пазней за бацькавага дзеда ў Барках пасяліліся? Купала. Дзяды дзядоў хадзілі стараверамі, Народы гладзілі чарней ад засланкі. Барадулін. // перан. Чалавек, які прытрымліваецца ўстарэлых звычаяў, прывычак, густаў і пад. Літаратурныя стараверы, эстэтычны густ якіх выхаваўся па папулярным шырспажыве, не зразумеўшы тое новае, што выходзіць з-пад пяра мастака, накідваюцца на яго з абвінавачваннямі. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абыякава, раўнадушна, безуважна, безудзельна, бесклапотна, бестурботна, бесцікаўна, незацікаўлена, адчужана, няўцямна, бясстрасна, спакойна, апатычна, усё роўна, хоць бы што; хоць бы хны, напляваць (разм.) □ ні холадна ні горача, скрозь пальцы, спусціўшы рукавы

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

пла́кать несов., прям., перен. пла́каць;

пла́кать по ком, по чём пла́каць па кім, па чым;

о чём ты пла́чешь? па чым (чаго́) ты пла́чаш?;

доса́дно, хоть плачь! кры́ўдна (непрые́мна), хоць плач!;

◊

пла́кали де́нежки пла́калі гро́шыкі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)